Historia

Gdzie jest czarny neseser? Po wojnie udało się odnaleźć dwie z trzech części bezcennego zbioru

Ostatnia aktualizacja: 10.05.2022 05:40
Pracownicy Polskiego Radia oraz ich krewni i znajomi z narażeniem życia ukrywali ewakuowane z radia płyty z nagraniami przemówień z września 1939 roku przez długie sześć lat okupacji. Po wojnie, z obawy przed nowymi władzami, płyty były ukrywane jeszcze ponad 30 lat. 
Metalofony ewakuowane z Polskiego Radia
Metalofony ewakuowane z Polskiego RadiaFoto: Polskie Radio/mat. promocyjne

Dziś w zbiorach Archiwum Polskiego Radia znajdują się 93 płyty z nagraniami m.in. Stefana Starzyńskiego i Wacława Lipińskiego. To dwie z trzech części zbioru ewakuowanego we wrześniu 1939 roku. 

Płyty powróciły do Polskiego Radia dzięki staraniom historyka radia prof. Macieja Józefa Kwiatkowskiego. W 1978 roku zainicjował on akcję poszukiwania zaginionych nośników. W jej wyniku do Polskiego Radia powróciły płyty przechowywane do tej pory przez Halinę Przedpełską i Stefanię Żaboklicką (płyty przekazał im w czasie okupacji ich znajomy ppłk Wacław Lipiński, szef propagandy Dowództwa Obrony Warszawy) oraz znajdujące się pod opieką państwa Olszewskich - im płyty zostały przekazane przez Genowefę Domachowską, która uczyła języka angielskiego ich syna Stanisława. Ona z kolei otrzymała płyty od swojego kuzyna Eugene'a, współpracownika radia, gdy ten opuszczał kraj w 1939 roku. 

***

Polskie Radio zainicjowało w piątek, 6 maja, narodowe poszukiwania zaginionego zbioru płyt z września 1939 roku. Akcję "Gdzie jest czarny neseser?” wspierają: Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Instytut Pamięci Narodowej.

Część odnalezionej kolekcji – w postaci 93. metalowych płyt gramofonowych – została wpisana w ubiegłym roku na Listę Krajową programu UNESCO "Pamięć świata". Nagrania te zostały wydane właśnie przez Agencję Muzyczną Polskiego Radia w postaci pięciopłytowego, ekskluzywnego boxu.

Premiera albumu "Kolekcja płyt gramofonowych Polskiego Radia z września 1939 roku" jest dla Polskiego Radia jednocześnie impulsem do rozpoczęcia poszukiwań brakującej części kolekcji płyt – akcja opatrzona została hasłem: "Gdzie jest czarny neseser? Polskie Radio inicjuje narodowe poszukiwania zaginionego zbioru płyt z września 1939 roku".

Więcej informacji po adresem czarnyneseser.pl

mat. prasowe/bm

Zobacz więcej na temat: HISTORIA 1939 Warszawa