Historia

Żwirko i Wigura. Tragiczna śmierć asów polskiego lotnictwa

Ostatnia aktualizacja: 11.09.2023 05:46
Pilot i konstruktor, dwaj słynni pasjonaci lotnictwa, zwycięzcy międzynarodowych zawodów. Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura zginęli 11 września 1932 roku w katastrofie lotniczej.
Pilot Franciszek Żwirko (z prawej) i konstruktor lotniczy Stanisław Wigura przed samolotem RWD-4 podczas III Krajowego Konkursu Awionetek w Warszawie.
Pilot Franciszek Żwirko (z prawej) i konstruktor lotniczy Stanisław Wigura przed samolotem RWD-4 podczas III Krajowego Konkursu Awionetek w Warszawie.Foto: źr Wikipedia, fotografia ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego (domena publiczna)

Podczas lotu do Pragi polscy piloci zostali zaskoczeni przez gwałtowną burzę. Ich samolot RWD-6 rozbił się pod Cierlickiem Górnym koło Cieszyna.

Franciszek Żwirko, pilot wojskowy, oraz Stanisław Wigura, inżynier i pilot cywilny, współzałożyciel zespołu konstrukcyjnego RWD, stworzyli niepowtarzalny duet lotniczy. W 1929 roku dokonali turystycznego lotu dookoła Europy polskim samolotem, na liczącej 5 tysięcy kilometrów trasie: Warszawa-Erfurt-Paryż-Barcelona-Wenecja-Warszawa.

Zwyciężali w wielu sportowych konkursach lotniczych, w których przez kilka lat byli niepokonani. 11 września 1932 roku lecieli na meeting lotniczy do Pragi. Podczas burzy w ich samolocie oderwało się skrzydło. Okoliczności tragedii wspominał, w 70. rocznicę tych wydarzeń, 82-letni kapitan nawigator Józef Franek, który był świadkiem katastrofy.

Posłuchaj jego wspomnień.

Podniebni mistrzowie

Kilkanaście dni wcześniej Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura zostali zwycięzcami na międzynarodowych zawodach lotniczych w Berlinie. Na samolocie RWD-6 zdobyli pierwsze miejsce. Był to wielki sukces polskiego lotnictwa, osiągnięty dzięki współpracy pilota i konstruktora. 28 sierpnia 1932 roku na lotnisku w Berlinie na cześć Polaków zabrzmiał "Mazurek Dąbrowskiego", załopotała biało-czerwona flaga.


Posłuchaj
00:26 zwier 1.mp3 Kapitan nawigator Józef Franek

 


Posłuchaj
00:12 żwir 2.mp3 Franciszek Żwirko

 

Duet Żwirko i Wigura zdobył dwukrotnie - w 1929 i 1930 roku - pierwsze miejsce w Locie Południowo-Zachodniej Polski, tryumfowal też w 3. i 4. Krajowym Konkursie Samolotów Turystycznych. Piloci latali na słynnych maszynach pod znakiem RWD, nazwanych tak od nazwisk trzech konstruktorów: Stanisława Rogalskiego, Stanisława Wigury i Jerzego Drzewieckiego.

Za osiągnięcia w dziedzinie polskiego lotnictwa Franciszek Żwirko otrzymał order Polonia Restutita oraz Złoty i Srebrny Krzyż Zasługi. Stanisław Wigura był odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Złotym Krzyżem Zasługi. Na pamiątkę ich zwycięstwa w Challengu w Berlinie, 28 sierpnia obchodzimy Święto Lotnictwa Polskiego, wspólne dla lotnictwa cywilnego, wojskowego oraz przemysłu lotniczego.

IAR, sm

Czytaj także

Stanisław Wigura - bez niego Franek by nie poleciał

Ostatnia aktualizacja: 09.04.2013 06:00
- Inżynier Stanisław Wigura był współzałożycielem fabryki samolotów RWD w Warszawie. W zwycięskich Międzynarodowych Zawodach Samolotów Turystycznych "Challenge" w 1932 roku pełnił rolę nawigatora i mechanika Franciszka Żwirki.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jerzy Drzewiecki. Konstruktor, który uskrzydlił Polskę

Ostatnia aktualizacja: 15.05.2023 05:45
- Samoloty te bez wątpienia się wyróżniały. Samolot RWD-9 najprawdopodobniej i w dzisiejszych czasach konkurować mógłby z samolotami sportowymi, zawodniczymi - mówił o konstrukcji Jerzego Drzewieckiego historyk lotnictwa Edward Kocent-Zieliński.
rozwiń zwiń