Historia

Archeolodzy odkryli pozostałości domostwa sprzed 5 tysięcy lat

Ostatnia aktualizacja: 19.08.2021 05:40
W czasie wykopalisk prowadzonych w położonej w północnej Mołdawii osadzie Gordineşti polsko-mołdawski zespół archeologów odkrył pozostałości domostwa sprzed około 5 tysięcy lat. Dzięki badaniom geofizycznym wiadomo, że zabudowania znajdujące się w obrębie osiedla powstały wokół pustego placu.
Archeolog przy pracy
Archeolog przy pracy Foto: Microgen/Shutterstock

Wyjątkowe znalezisko

Osiedle obronne w Gordineşti odkrył w 1971 roku Valentyn Dergachev z Mołdawskiej Akademii Nauk. Do 2016 roku, kiedy do zespołu archeologów dołączyli badacze z Uniwersytetu Rzeszowskiego, nie było ono jednak celem szeroko zakrojonych badań.

Jak przekazał Polskiej Agencji Prasowej dr Dariusz Król, który prowadzi badania terenowe w Gordineşti wspólnie z prof. Małgorzatą Rybicką i dr. Ghenadie Sîrbu, odkryte w lipcu bieżącego roku domostwo miało interesującą konstrukcję, bo bardzo rzadką dla tej części Europy.

- Do jego budowy wykorzystano bowiem nie tylko drewno i glinę, ale także miejscowy surowiec kamienny, czyli skałę wapienną. Dom składał się najprawdopodobniej z dwóch przestrzeni, mieszkalnej i gospodarczej - twierdzi badacz. 

Budynek był zapewne wzniesiony na planie prostokąta. Miał on nie więcej niż 8 metrów długości i być może od 4,5 do 5 metrów szerokości.

W czasie badań domostwa archeolodzy odkryli mnóstwo zabytków - między innymi wysokiej jakości malowane naczynia ceramiczne, siekiery krzemienne czy narzędzia kościane.

Dr Dariusz Król w rozmowie z PAP powiedział, że w ciągu ostatnich lat udało się rozpoznać nie tylko kilka domostw wraz z ich otoczeniem, ale także fragment rowu i fosy, które ograniczały osadę od wschodu. Samo jej położenie również miało naturalne właściwości obronne - osada była z trzech strony otoczona doliną rzeki Rakowca (dopływ Prutu), znajdującą się około 60 metrów poniżej poziomu tego stanowiska archeologicznego.

Olbrzymie, starożytne osady

Dzięki badaniom geofizycznym, które nie wymagają ingerencji fizycznej w podłoże, udało się uzyskać sporo informacji na temat rozplanowania osady.

- Jesteśmy przekonani, że osiedle było zbudowane na planie okolnicy. Oznacza to, że domy zbudowano wokół pustego placu. Trudno jest nam powiedzieć, jaki był dokładny zarys wszystkich domów, bo obraz uzyskany w czasie badań geofizycznych nie jest zbyt dokładny - stwierdził dr Król.

Według badacza dopiero badania wykopaliskowe pozwalają lepiej poznać strukturę i funkcję domostw. W ich trakcie archeolodzy gromadzą znaczne ilości próbek organicznych, które następnie trafiają do specjalistycznych laboratoriów w Polsce i Szwecji. Ich analizy pozwolą między innymi na określenie dokładnego wieku osady czy diety jej mieszkańców.

Według dr. Dariusza Króla osada należała do najpóźniejszych przedstawicieli społeczności kultury trypolskiej. 

W czasie jej największego rozkwitu wznoszono gigantyczne osady na obszarze rozciągającym się od Rumunii, poprzez Mołdawię aż po Ukrainę. Niektóre z nich miały nawet ponad 300 hektarów. Osiedle w Gordineşti nie było jednak już aż tak duże - zajmowało bowiem około 3 hektary. Ludność, która je zamieszkiwała, wykonywała świetnej jakości wyroby ceramiczne, zdobione w piękny sposób.

- O tej kulturze mówi się niemal w kategoriach prehistorycznej cywilizacji - dodał badacz.

Z nieznanego jeszcze naukowcom powodu właśnie w drugiej połowie IV tysiąclecia przed naszą erą (czyli w czasie, gdy osada w Gordineşti funkcjonowała) przestały powstawać olbrzymie osiedla. Być może była to kwestia zmian klimatycznych lub ideologicznych – wskazuje w rozmowie z PAP dr Dariusz Król.

Badania osiedla obronnego finansowane są ze środków Narodowego Centrum Nauki w ramach grantu kierowanego przez prof. Małgorzatę Rybicką z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego.

PAP/jb

Czytaj także

Polska badaczka zidentyfikowała nieznane rodzaje starożytnych greckich tekstyliów

Ostatnia aktualizacja: 15.07.2021 05:45
Dzięki analizie odcisków pieczętnych z Grecji epoki brązu dr hab. Agata Ulanowska z Uniwersytetu Warszawskiego zidentyfikowała wiele nieznanych dotąd rodzajów tekstyliów. Według badaczki jej odkrycie wielokrotnie zwiększa wiedzę na temat między innymi tkanin, wyrobów z wikliny i sznurków.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Archeolodzy poszukują zaginionych megalitów Wielkopolski

Ostatnia aktualizacja: 24.07.2021 05:40
Pierwsze monumentalne grobowce megalityczne sprzed kilku tysięcy odkryto w Wielkopolsce dopiero w XXI w. Zdaniem archeologów jest ich jednak zdecydowanie więcej, dlatego rozpoczęli ich poszukiwania. Pierwsze wyniki są obiecujące.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Mikołajki: odkryto pozostałości prehistorycznych osad i dawnych cmentarzy

Ostatnia aktualizacja: 13.08.2021 05:40
Podczas budowy kompleksu apartamentów odkryto cenne stanowisko archeologiczne, które skrywa ślady osady z neolitu, osady z okresu wpływów rzymskich, a także dwa cmentarze - jeden z początku XVIII w., gdy przez Mazury przeszła dżuma, drugi z okresu XVII-XIX w.
rozwiń zwiń