Historia

Pierwsze samochodowe prawo jazdy otrzymał Carl Benz

Ostatnia aktualizacja: 01.08.2021 05:41
133 lata temu, w środę 1 sierpnia 1888 roku, Carl Benz otrzymał w urzędzie miejskim pod egidą Wielkiego Księcia Badenii swoje pierwsze prawo jazdy. Było to pierwsze samochodowe prawo jazdy na świecie.
Carl Benz w swoim pierwszym trzykołowym pojeździe, Monachium 1925 r.
Carl Benz w swoim pierwszym trzykołowym pojeździe, Monachium 1925 r. Foto: Scherl / SZ-Photo / Forum

Co ciekawe, to sąsiedzi Carla Benza, twórcy marki słynnego Mercedesa, zażądali zakazu poruszania się po drogach bardzo hałasującym i smrodliwym pierwszym jego samochodem o nazwie Motorwagen. Trzykołowy pojazd, "pędząc" do 16 kilometrów na godzinę, niemiłosiernie hałasował na kamienistych drogach, a dwusuwowy silnik spalinowy ciągnął za sobą nieprzyjemny i niespotykany wtedy zapach spalin. Benz potrafił jednak przekonać urzędników i na pewnych warunkach otrzymał pierwsze w historii prawo jazdy na poruszanie się pierwszym w historii samochodem.

Koń, rower i… samochód

To prawo poruszania się było jednak nieco innym dokumentem niż obecne, a jego historia, mająca różne drobne smaczki, opowiada o problemach, z którymi genialny wynalazca musiał zmagać się w swoich czasach. By dobrze zrozumieć wszystkie uzależnienia, musimy wyobrazić sobie miejsce, gdzie się wydarzyły. Benz mieszkał w Mannheim, pięknej niewielkiej miejscowości kraju związkowego Badenia-Wirtembergia, w jego północnej części. To tam niewielka rzeka Neckar wpada do królewskiego Renu. Mannheim leży ok. 80 kilometrów na południe od Frankfurtu nad Menem, a nieopodal, bo 20 kilometrów na południowy wschód, położony jest słynny ośrodek akademicki Heidelberg.

W tak pięknych okolicznościach przyrody Carl Benz budował w swojej fabryce pierwszy w historii samochód. Swego czasu pisaliśmy o nim ciekawy artykuł i warto do niego wrócić. Dość powiedzieć, że samochód ów musiał być testowany na miejscowych drogach, a wtedy i zamiejscowe drogi nie były jakkolwiek podobne do obecnych szerokich, asfaltowych i gładkich ja stołowy obrus. Tamtejsze drogi pełne były wybojów, obliczano je na ruch konny i od początków XIX wieku także dla rowerów. Głośny i „pędzący” samochód mógł wystraszyć obie siły napędowe - konia lub rowerzystę. Takie też były początki, które doprowadziły do wydania pierwszego prawa jazdy.

3 kilometry na godzinę

Najpierw zapobiegliwy Benz poprosił o urzędowe uprawnienie do jazd testowych i promocyjnych. Otrzymał takie 1 sierpnia i zezwolono mu bez ograniczeń poruszać się po mieście 2 godziny dziennie na wzór dokumentu wystawionego na targach motoryzacji w Monachium. Nieco wcześniej doszło do nieprzyjemnej sytuacji, w której jadący samochód spłoszył konia i ten poniósł po miejskich straganach, czyniąc wiele szkód. Ludzie oburzyli się i wygrażali Benzowi poruszającemu się w dziwnym pojeździe. To pozwolenie nie spodobało się mieszkańcom, którzy zażądali dalszych ograniczeń.

Historię tę, w nieco zmienionej wersji, ciekawie opowiada Maxim Raczkowski w pracy "Karl Benz - ojciec motoryzacji". Czytamy tam: "2 sierpnia 1888 r. zdarzyła się historia, która dzisiaj jest legendą. W tym dniu Benz wykonał pierwszą próbną przejażdżkę swoim samochodem. I akurat w tym dniu miało miejsce drugie wydarzenie – pierwszy wypadek z udziałem samochodu. Chodzi o to, że jakiś koń przestraszył się dźwięku silnika i prędkości samochodu i przewrócił pojazd zaprzęgowy. Właściciel pojazdu zaprzęgowego wywalczył w administracji miejskiej zakaz ruchu pojazdów silnikowych z prędkością ponad 3 kilometry na godzinę. Lecz według legendy Karl Benz zaproponował generalpolizmaisterowi ziemi Baden-Baden przejażdżkę, który się zgodził, i podczas przejażdżki spytał się Benza, dlaczego oni jadą tak wolno. Benz przyznał się że to on uczestniczył w wypadku i dostał ten zakaz. Podczas rozmowy Benz opowiedział o możliwościach swojego samochodu i zdziwiony generalpolizmaister poprosił o demonstrację tych możliwości. K. Benz się zgodził ale pod warunkiem że dostanie pisemne zezwolenie na jazdę o prędkości ponad 3 km/h. Generalpolizmaister się zgodził i natychmiast zezwolenie zostało podpisane. W taki sposób K. Benz był nie tylko wynalazcą samochodu, ale też pierwsza osobą, która otrzymała prawo jazdy".

***

Czytaj także:

***

Co ciekawe pierwsze powszechne prawa jazdy wprowadzili Brytyjczycy w 1903 roku. U podstaw kompletnie nowej formy dokumentu stała ustawa o pojazdach silnikowych, a w jej zapisach na kierowców nałożono obowiązek rejestracji pojazdów. Co ciekawe, każdy właściciel musiał udowodnić umiejętność poruszania się swoim pojazdem i ograniczał go jedynie wiek - trzeba było mieć skończone 17 lat. Wtedy jeszcze nie było znaków drogowych ograniczających prędkość. Stąd ograniczenie prędkości umieszczone było w prawie jazdy - każdy uprawniony otrzymywał tzw. „wolność drogi” z nieprzekraczalną granicą 20 mph, czyli 32 kilometrów na godzinę. Nowoczesny dokument prawa jazdy, mający już bardziej współczesne znamiona, wprowadzono również ustawą o ruchu drogowym w 1934 roku.

W Polsce pierwsze przepisy regulujące sposób poruszania się po drogach pojawiły się w 1826 roku. Natomiast po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku pojawiły się pierwsze polskie prawa jazdy.

PP

Źródło:

Maxim Raczkowski "Karl Benz – ojciec motoryzacji", https://kwasnicki.prawo.uni.wroc.pl


Czytaj także

Rudolf Modrzejewski. Budowniczy wiszących mostów

Ostatnia aktualizacja: 27.01.2024 05:40
Urodzony w Polsce 27 stycznia 1861 roku, wykształcony we Francji, a praktykujący w Stanach Zjednoczonych inżynier doszedł na sam szczyt. Szczeblami na tej drodze były mosty, a dokładnie czterdzieści mostów na największych rzekach kontynentu, w tym 700-metrowego San Francisco-Oakland Bay.
rozwiń zwiń