Tadeusz Kościuszko urodził się w Mereczowszczyźnie na Podlasiu (dzisiejsza Białoruś). W wieku 14 lat przerwał naukę i wybrał karierę wojskową, wstępując do Korpusu Kadetów Szkoły Rycerskiej. W 1769 roku wyjechał do przedrewolucyjnej Francji. W Paryżu studiował w Akademii Malarstwa i Rzeźby. W tym czasie ukształtowały się jego przekonania polityczne i społeczne.

Wrócił do kraju na krótko w 1774 roku, by następnie wyruszyć na Zachód w poszukiwaniu zajęcia. Tam dowiedział się o wojnie w Stanach Zjednoczonych. Na amerykańskiej ziemi znalazł się miesiąc po ogłoszeniu Deklaracji Niepodległości w 1776 roku.

Bitwa pod Saratogą – sukces Tadeusza Kościuszki

Mianowany na inżyniera amerykańskiej armii zasłynął budową fortyfikacji w wielu obozach wojskowych, m.in. w słynnym West Point, najważniejszej uczelni wojskowej USA. W uznaniu zasług awansowano go na generała brygady. Według Aleksa Starożyńskiego, dziennikarza i autora książki o Tadeuszu Kościuszce, zwycięstwo w przełomowej dla amerykańskiej rewolucji bitwie pod Saratogą było zasługą Polaka. 

– Był taki genialny generał Benedict Arnold, który okazał się później zdrajcą, ale wszyscy amerykańscy historycy mówią, że ta bitwa była wygrana dzięki niemu – zaznaczał Alex Starożyński. – Ja znalazłem pamiętniki i listy kilku oficerów rewolucji amerykańskiej i oni wszyscy twierdzili, że wygraliśmy dzięki Kościuszce.

Przy okazji ponownego powrotu do Polski w 1784 roku włączył się w działalność polityczną. Po powiększeniu armii do 100 tys. decyzją Sejmu Wielkiego został mianowany generałem wojsk koronnych. Odznaczył się w walce z oddziałami rosyjskimi w 1792 roku, za co otrzymał order Virtuti Militari.

Po konfederacji targowickiej, tak jak wielu innych działaczy, udał się na emigrację. Po ogłoszeniu II rozbioru Polski przyjechał do Drezna, gdzie zaczął planować powstanie narodowe.

– Ciągle pozostawał w cieniu ks. Józefa Poniatowskiego. Czy fakt, że stanął na czele powstania, nie był drogą do wyleczenia się z kompleksu Poniatowskiego? – zastanawiał się dr Sałkowski.

" Tadeusz Kościuszko naczelnikiem insurekcji"

Insurekcja kościuszkowska rozpoczęła się 1794 roku. Powstanie przeszło do legendy, podobnie jak jej epizody – z najsłynniejszą bitwą pod Racławicami na czele. W historycznej perspektywie o wiele istotniejsze od zwycięstw militarnych okazało się wydanie przez władze insurekcji uniwersału połanieckiego, który przyznawał chłopom wolność osobistą. Akt ten stanowił pierwszy krok w kierunku przebudzenia narodowego włościan i stanowił kamień milowy, do którego odwoływać mogli się późniejsi przywódcy powstań narodowych liczący na poparcie chłopstwa. 

– Była to najdalej idąca zmiana w położeniu chłopów w XVIII wieku. Idąca znacznie dalej niż późniejsze rozporządzenia państw zaborczych – wyjaśniała prof. Jolanta Choińska-Mika na antenie Polskiego Radia.

Mimo heroicznej walki zakończyła się klęską i III rozbiorem Polski.

– Liczył na pomoc Francji. Wierzył, że ta idea żyrondy jest pewnego rodzaju realnością. Poza tym miał doświadczenia amerykańskie i widział, jak wolny chłop amerykański szedł w obronie ojczyzny – broniła decyzji o powstaniu prof. Rusinowa.

Uniwersał połaniecki. Kościuszko liczył na włościańskie kosy

Kościuszko dostał się do rosyjskiej niewoli, by po podpisaniu tzw. lojalki, którą dr Sałkowski nazwał najczarniejszą kartą jego życia, odzyskać wolność i wyjechać do Stanów Zjednoczonych, a następnie do Paryża. Do 1815 roku mieszkał w okolicach stolicy Francji, biorąc udział w tworzeniu Legionów Polskich i zakładaniu Towarzystwa Republikanów Polskich.

Czy o naszym narodowym bohaterze - bohaterze dwóch krajów i kontynentów - można powiedzieć coś złego? W audycji "Na historycznej wokandzie" Andrzeja Sowy o dokonaniach i sylwetce Tadeusza Kościuszki dyskutują historycy: dr Jan Sałkowski i prof. Izabella Rusinowa.

– Jak każdy bohater narodowy był też człowiekiem ze swoimi słabościami. Na pewno słabą stroną Kościuszki było to, że wszedł na scenę polityczną, ale nie trzymał fasonu. Był człowiekiem, który szybko załamał się i ustąpił pod wpływem zdarzeń i gdyby nie żywa legenda powstania, można by powiedzieć, że zniknął w mrokach dziejów – powiedział dr Sałkowski.

" Trzy pogrzeby Tadeusza Kościuszki"

– Kościuszko miał olbrzymią ilość zalet. Przede wszystkim jego poświęcenie dla ojczyzny. Należał do grupy ludzi o "czystych rękach". Poza tym to jednak on stanął na czele powstania, nikogo innego nie było – ripostowała prof. Rusinowa.

Posłuchaj dwóch spojrzeń wybitnych znawców epoki na postać Tadeusza Kościuszki.

Zmarł 15 października 1817 w Solurze w Szwajcarii. Jego ciało spoczywa w krypcie królewskiej na Wawelu.

mjm/bm

Po ogłoszeniu insurekcji w Krakowie Tadeusz Kościuszko, obdarzony na czas wojny władzą niemal dyktatorską, wyruszył na północ, aby zmierzyć się z nadciągającymi wojskami rosyjskimi. Mniej licznymi, ale lepiej uzbrojonymi, wyszkolonymi i wyposażonymi w działa.

Armia Kościuszki liczyła około 4 tysięcy ludzi. Naprzeciw stały wojska gen. Aleksandra Tormasowa. Pierwsi zaatakowali Rosjanie powodując w szeregach powstańców spore zamieszanie. Sytuacja stawała się niebezpieczna i wtedy Kościuszko zdecydował się zaatakować środek wojsk nieprzyjaciela przy pomocy oddziały kosynierów i 4 kompanii piechoty oraz wsparciu artylerii.

Według słów rosyjskiego dowódcy Aleksandra Tormasova "chłopi uzbrojeni w piki szli do ataku z niewiarygodnym męstwem".

W pierwszym natarciu, osobiście dowodzonym przez naczelnika powstania, kosynierzy rozbili część piechoty wroga i zdobyli działa. Drugie starcie przeprowadzono na prawym skrzydle Rosjan. Brawurowy atak kosynierów zaskoczył piechotę nieprzyjacielską, żołnierzy rosyjskich ogarnęła panika. Bitwa została wygrana, a przybyły na pole walki oddział Denisowa, który miał okrążyć armię Kościuszki nie podjął walki. Rosjanie stracili około tysiąca ludzi i 12 dział. Straty polskie były o połowę mniejsze.

Bohaterski przywódca kosynierów Wojciech Bartos za swój czyn mianowany został chorążym i otrzymał nazwisko Głowacki. Wprawdzie Rosjanie zablokowali Kościuszce drogę do Warszawy, ale moralne znaczenie wygranej bitwy z udziałem chłopskich oddziałów miało wymiar historyczny.  

Bitwa pod Racławicami doprowadziła do rozszerzenia powstania na inne regiony kraju, a przede wszystkim do wybuchu 17 kwietnia 1794 roku insurekcji w Warszawie.

mjm

4 listopada 1794 roku miało miejsce jedno z najtragiczniejszych wydarzeń powstania kościuszkowskiego - rzeź Pragi.

Oblężenie Warszawy trwało zaledwie jeden dzień. Rosjanom, pod dowództwem generała Aleksandra Suworowa, udało się przełamać obronę Polaków i szturmem zająć Pragę. Żołnierze zgotowali mieszkańcom piekło: masakra pochłonęła około 20 tysięcy ofiar.

Prof. Marian Marek Drozdowski, gość Krzysztofa Michalskiego w audycji z cyklu "Naukowy zawrót głowy" nazwał to wydarzenie ludobójstwem. Posłuchaj, jak argumentuje swoją tezę.

Krwawy odwet za insurekcję

Tadeusz Kościuszko wygłosił przysięgę na krakowskim rynku 24 marca 1794. Niecały miesiąc później 3 tysiące polskich żołnierzy warszawskiego garnizonu stanęło naprzeciw ośmiotysięcznemu garnizonowi rosyjskiemu wspomaganemu przez 1,5 tysiąca Prusaków. Na czele ludu Warszawy, który przyłączył się do buntu, stanął szewc Jan Kiliński.

- Geneza tego sukcesu tkwi nie tylko we wspaniałej postawie garnizonu polskiego, ale w poparciu ludu Warszawy i to nie tego bogatego mieszczaństwa, tylko czeladników i rzemieślników - wyjaśniał prof. Drozdowski. Historyk sugerował, że zachowanie mieszkańców stolicy mogło spowodować późniejszy krwawy odwet Rosjan. - Żołnierze rosyjscy przez tych ludzi byli traktowani brutalnie. Mówi się, że rzeź Pragi była odwetem za upokorzenie, za tragedię 18 i 19 kwietnia.

Po dwakroć oblegana

Szturm wojsk Suworowa nie był pierwszą podczas insurekcji kościuszkowskiej próbą zdobycia miasta. Przez trzy miesiące Warszawa broniła się skutecznie przed połączonymi siłami prusko-rosyjskimi od lipca do września 1794 roku. Wówczas obroną dowodził sam Tadeusz Kościuszko. Mistrz fortyfikacji dobrze przygotował stolicę do oblężenia.

W obronie miasta wsławił się między innymi generał Jan Henryk Dąbrowski, który skutecznie dowodził na odcinku między Marymontem a Powązkami. Prusaków do odwrotu zmusił wybuch powstania w Wielkopolsce.

Ci, którzy przeżyli i ci, którzy polegli

Obroną podczas feralnego, drugiego oblężenia, które zakończyło się rzezią, dowodził generał Józef Zajączek. Gen. Zajączek walczył później u boku Napoleona. Car mianował go pierwszym namiestnikiem Królestwa Polskiego. Na szańcach Pragi zginął między innymi Jakub Jasiński, generał i poeta. Suworow dzięki rozprawie z Polakami doczekał się feldmarszałkowskiej buławy.

Więcej o insurekcji warszawskiej i jej następstwach dowiesz się z rozmowy prof. Mariana Marka Drozdowskiego z Krzysztofem Michalskim.

bm

Jego usypywanie trwało trzy lata, rozpoczęło się 16 października 1820, a zakończyło 200 lat temu, 25 października 1823 roku. Wysokość kopca to 34 metry, średnica – 80 metrów.

W 1794 roku w Krakowie pod przywództwem Kościuszki wybuchło pierwsze powstanie przeciwko zaborcom. Powstanie kościuszkowskie stało się jednym z najważniejszych polskich zrywów wolnościowych. Kiedy 23 czerwca 1918 roku zwłoki Tadeusza Kościuszki spoczęły w krypcie św. Leonarda na Wawelu, zaczęto zastanawiać, w jaki sposób uczcić pamięć o narodowym bohaterze.

Zdecydowano się na usypanie kopca, który nawiązywał do istniejącego już kopca Kraka, legendarnego założyciela Krakowa. Jeszcze przed rozpoczęciem budowy dochodziło do protestów. Niektórzy woleli uczcić Kościuszkę zwykłym pomnikiem.

- Jednak pomysł Franciszka Jarczewskiego z podkrakowskiej Mogiły był najlepszy – opowiadał publicysta Leszek Mazan - i nawet siostry norbertanki zgodziły się w końcu po długich targach przekazać trochę gruntów na ów kopiec Kościuszki.

Budowę kopca na wzgórzu św. Bronisławy rozpoczęto w trzecią rocznicę śmierci generała. Złożono na nim ziemię z pól bitewnych, na których toczyło się powstanie kościuszkowskie – Racławic i Maciejowic oraz miejsc, w których Tadeusz Kościuszko walczył o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Na szczycie kopca umieszczono głaz z tatrzańskiego granitu. Ukończony w 25 października 1823 roku ziemny monument stał się symbolem niepodległości i wolności.

Kopiec przetrwał do dzisiaj, ale kilka razy groziło mu całkowite zniszczenie. Pierwszy raz w 1853 roku, kiedy to austriacki okupant chciał go zburzyć i wybudować koło niego fortyfikację.  Następnie w 1941 roku gubernator Hans Frank nie chciał w stolicy Generalnej Guberni widocznych z daleka pomników kultury i władzy polskiej. Ostatni raz kopiec został poważnie uszkodzony przez potężne ulewy w 1997 roku.  

Ta budowla ziemna jest ozdobą krakowskiego krajobrazu, obok Wawelu, Sukiennic i Skałki stanowi jeden z najważniejszych symboli Krakowa. Widok z kopca zapiera dech w piersiach. Z jego wierzchołka można podziwiać panoramę Krakowa, zielone Błonia, zabytkowy Wawel, przemysłową dzielnicę Nową Hutę, Jurę Krakowsko-Częstochowską oraz odległe o 100 km Tatry.

Posłuchaj ciekawych opowieści prof. Wiktora Zina o architekturze Krakowa >>>

mk

Kulisy wybuchu insurekcji kościuszkowskiej

Po zawiązaniu konfederacji targowickiej w nocy z 18 na 19 maja 1792 roku i przegranej wojnie polsko-rosyjskiej z tego samego roku, wojska naszego wschodniego sąsiada zaczęły likwidować osiągnięcia konstytucji 3 maja. W wyniku ich grabieżczej polityki gospodarka kraju załamała się, a siedem największych banków Rzeczpospolitej upadło. 

W 1793 roku Imperium Rosyjskie i Prusy dokonały II rozbioru Polski, w wyniku którego kraj stracił na rzecz zaborców rozległe tereny – ponad 300 tysięcy kilometrów kwadratowych. Cesarzowa Katarzyna II zaczęła dążyć do zupełnego wymazania Rzeczpospolitej z map. Pierwszym krokiem ku temu było zastąpienie ugodowego posła nadzwyczajnego i ministra pełnomocnego w Polsce Jakoba Sieviersa surowym Osipem Igelströmem. Nowy ambasador nie tylko zakazał noszenia Orderu Virtuti Militari, ale również przystąpił do budowania szerokiej sieci agentów, którzy zajmowali się inwigilowaniem polskiego społeczeństwa. Bezpośrednią przyczyną wybuchu insurekcji była decyzja z lutego 1794 roku o zmniejszeniu liczby wojska polskiego.

12 marca generał Antoni Madaliński odmówił poddania redukcji I Wielkopolskiej Brygady Kawalerii Narodowej i na czele swojego wojska wyruszył do Krakowa. Tam w kościele kapucyńskim wraz ze swoimi żołnierzami ślubował gotowość oddania życia za ojczyznę. Dwanaście dni później na Rynku Głównym w Krakowie odczytano akt powstania, a Tadeusz Kościuszko został mianowany Najwyższym Naczelnikiem Siły Zbrojnej Narodowej. W ten sposób w Polsce wybuchła insurekcja kościuszkowska.

Aleksander Suworow został skierowany do Rzeczpospolitej w drugiej połowie 1794 roku. 17 września osaczył korpus Karola Sierakowskiego i zmusił go do odwrotu w kierunku Brześcia Litewskiego. 19 września rozbił polskie oddziały w bitwie pod Terespolem. 26 października Suworow rozgromił wojska litewskie generała Stanisława Mokronowskiego, a następnie skierował się ku Warszawie.

Tysiące niewinnych ofiar

Wojskowy dotarł do stolicy 2 listopada. Dwa dni później - o świcie - rozpoczął szturm na miasto, który zakończył się rzezią Pragi. To wydarzenie jest uznawane za jedno z najtragiczniejszych w polskiej historii. Rosjanie - mimo zaciętego oporu wroga - szybko przebili się przez źle przygotowane umocnienia żołnierzy powstańczych i przystąpili do mordowania ludności cywilnej. W ten sposób Suworow chciał zmusić Polaków do poddania się i zakończenia insurekcji.

Nasza artyleria polowa przybyła na brzeg i działa tak skutecznie, że zburzyła wiele domów. Po świście pocisków i łoskocie bomb rozległ się jęk i lament ze wszystkich stron miasta. Uderzono w dzwon na trwogę. Ten dźwięk ponury zlewając się z lamentem płaczących, napełniał powietrze przenikliwym jękiem. Na Pradze ulice i place zasłane były ciałami zabitych, krew lała się strumieniami. Zaczerwienione wody Wisły niosły ciała tych, którzy szukając ratunku, utonęli w jej nurtach. Widząc swą straszną hańbę zadrżała wiarołomna stolica - pisał Suworow w raporcie do carycy Katarzyny II. 

Głównymi sprawcami tragedii byli Kozacy, którzy brutalnie mordowali nie tylko mężczyzn, ale również kobiety i dzieci. Według szacunków zginęło wówczas od 13 do 20 tysięcy ludzi. Po upadku powstania Suworow został awansowany przez carycę Katarzynę II  na feldmarszałka. Ponadto władczyni na pamiątkę wydarzeń z 4 listopada ustanowiła Krzyż za Zdobycie Pragi.

- Suworow był tylko wojskowym. On działał tak, jak to rozumiał w interesie Imperium Rosyjskiego. I tę rzecz wykonywał w sposób straszliwie bezwzględny. Oczywiście, że Rosjanie mogą go apoteozować, ale w sercach narodu polskiego nie znajdzie on nigdy sympatii - mówił w audycji z cyklu "Dialogi historyczne" historyk prof. Andrzej Zahorski - To był człowiek, który dobił Rzeczpospolitą. Był tym, który zwyciężył powstanie kościuszkowskie i przyczynił się do upadku Polski – dodawał.

Żołnierz niezwykle utalentowany

Aleksander Wasilijewicz Suworow urodził się 24 listopada (13 listopada według kalendarza juliańskiego) 1729 roku w Moskwie. Do wojska został wcielony w latach 40., będąc jeszcze chłopcem. W latach 1756-63 był uczestnikiem wojny siedmioletniej, a w latach 1768-72 brał udział w tłumieniu konfederacji barskiej w Polsce.

Był uczestnikiem dwóch wojen rosyjsko-tureckich: po raz pierwszy w latach 1772-1774, a kolejny raz w latach 1787-1792. Po stłumieniu insurekcji kościuszkowskiej do 1796 roku był dowódca okupacyjnych wojsk rosyjskich w Polsce. Pod koniec lat 90. przewodził sprzymierzonym siłom rosyjsko-austriackich walczącym z Francuzami we Włoszech. Również i tam odniósł wiele sukcesów, za co otrzymał tytuł księcia Italii i specjalnie dla niego utworzony tytuł generalissimusa. Niedługo później Suworow zmarł – został pochowany w Petersburgu.

Jb

Bibliografia:

1. M. G-K, Rzeź Pragi, http://muzhp.pl/pl/e/1499/rzez-pragi.
2. Suworow Aleksandr W., Encyklopedia PWN, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Suworow-Aleksandr-W;3981631.html.
3. Insurekcja Warszawska. Zwycięstwo dzięki mieszkańcom stolicy, https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/2716842,Insurekcja-Warszawska-Zwyciestwo-dzieki-mieszkancom-stolicy.

Tadeusz Kościuszko urodził się w Mereczowszczyźnie na Podlasiu (dzisiejsza Białoruś). W wieku 14 lat przerwał naukę i wybrał karierę wojskową, wstępując do Korpusu Kadetów Szkoły Rycerskiej. W 1769 roku wyjechał do przedrewolucyjnej Francji. W Paryżu studiował w Akademii Malarstwa i Rzeźby. W tym czasie ukształtowały się jego przekonania polityczne i społeczne.

Wrócił do kraju na krótko w 1774 roku, by następnie wyruszyć na Zachód w poszukiwaniu zajęcia. Tam dowiedział się o wojnie w Stanach Zjednoczonych. Na amerykańskiej ziemi znalazł się miesiąc po ogłoszeniu Deklaracji Niepodległości w 1776 roku.

Bitwa pod Saratogą – sukces Tadeusza Kościuszki

Mianowany na inżyniera amerykańskiej armii zasłynął budową fortyfikacji w wielu obozach wojskowych, m.in. w słynnym West Point, najważniejszej uczelni wojskowej USA. W uznaniu zasług awansowano go na generała brygady. Według Aleksa Starożyńskiego, dziennikarza i autora książki o Tadeuszu Kościuszce, zwycięstwo w przełomowej dla amerykańskiej rewolucji bitwie pod Saratogą było zasługą Polaka. 

– Był taki genialny generał Benedict Arnold, który okazał się później zdrajcą, ale wszyscy amerykańscy historycy mówią, że ta bitwa była wygrana dzięki niemu – zaznaczał Alex Starożyński. – Ja znalazłem pamiętniki i listy kilku oficerów rewolucji amerykańskiej i oni wszyscy twierdzili, że wygraliśmy dzięki Kościuszce.

Przy okazji ponownego powrotu do Polski w 1784 roku włączył się w działalność polityczną. Po powiększeniu armii do 100 tys. decyzją Sejmu Wielkiego został mianowany generałem wojsk koronnych. Odznaczył się w walce z oddziałami rosyjskimi w 1792 roku, za co otrzymał order Virtuti Militari.

Po konfederacji targowickiej, tak jak wielu innych działaczy, udał się na emigrację. Po ogłoszeniu II rozbioru Polski przyjechał do Drezna, gdzie zaczął planować powstanie narodowe.

- Ciągle pozostawał w cieniu ks. Józefa Poniatowskiego. Czy fakt, że stanął na czele powstania, nie był drogą do wyleczenia się z kompleksu Poniatowskiego? – zastanawiał się dr Sałkowski.

" Tadeusz Kościuszko naczelnikiem insurekcji"

Insurekcja kościuszkowska rozpoczęła się 1794 roku. Powstanie przeszło do legendy, podobnie jak jej epizody - z najsłynniejszą bitwą pod Racławicami na czele. W historycznej perspektywie o wiele istotniejsze od zwycięstw militarnych okazało się wydanie przez władze insurekcji uniwersału połanieckiego, który przyznawał chłopom wolność osobistą. Akt ten stanowił pierwszy krok w kierunku przebudzenia narodowego włościan i stanowił kamień milowy, do którego odwoływać mogli się późniejsi przywódcy powstań narodowych liczący na poparcie chłopstwa. 

- Była to najdalej idąca zmiana w położeniu chłopów w XVIII wieku. Idąca znacznie dalej, niż późniejsze rozporządzenia państw zaborczych – wyjaśniała prof. Jolanta Choińska-Mika na antenie Polskiego Radia.

Mimo heroicznej walki zakończyła się klęską i III rozbiorem Polski. - Liczył na pomoc Francji. Wierzył, że ta idea Żyrondy jest pewnego rodzaju realnością. Poza tym miał doświadczenia amerykańskie i widział, jak wolny chłop amerykański szedł w obronie ojczyzny – broniła decyzji o powstaniu prof. Rusinowa.

Uniwersał połaniecki. Kościuszko liczył na włościańskie kosy

Kościuszko dostał się do rosyjskiej niewoli, by po podpisaniu tzw. lojalki, którą dr Sałkowski nazwał najczarniejszą kartą jego życia, odzyskać wolność i wyjechać do Stanów Zjednoczonych, a następnie do Paryża. Do 1815 roku mieszkał w okolicach stolicy Francji, biorąc udział w tworzeniu Legionów Polskich i zakładaniu Towarzystwa Republikanów Polskich.

Czy o naszym narodowym bohaterze - bohaterze dwóch krajów i kontynentów - można powiedzieć coś złego? W audycji "Na historycznej wokandzie" Andrzeja Sowy o dokonaniach i sylwetce Tadeusza Kościuszki dyskutują historycy: dr Jan Sałkowski i prof. Izabella Rusinowa.

- Jak każdy bohater narodowy był też człowiekiem ze swoimi słabościami. Na pewno słabą stroną Kościuszki było to, że wszedł na scenę polityczną, ale nie trzymał fasonu. Był człowiekiem, który szybko załamał się i ustąpił pod wpływem zdarzeń i gdyby nie żywa legenda powstania, można by powiedzieć, że zniknął w mrokach dziejów – powiedział dr Sałkowski.

" Trzy pogrzeby Tadeusza Kościuszki"

- Kościuszko miał olbrzymią ilość zalet. Przede wszystkim jego poświęcenie dla ojczyzny. Należał do grupy ludzi o "czystych rękach". Poza tym to jednak on stanął na czele powstania, nikogo innego nie było – ripostowała prof. Rusinowa.

Posłuchaj dwóch spojrzeń wybitnych znawców epoki na postać Tadeusza Kościuszki.

Zmarł 15 października 1817 roku w Solurze w Szwajcarii. Jego ciało spoczywa w krypcie królewskiej na Wawelu.

Czytaj także:

Film "Kos" na ekranach kin. 5 mniej znanych faktów o życiu Tadeusza Kościuszki

"Kos" Pawła Maślony. Co jest prawdą, a co fikcją w nowym filmie o Tadeuszu Kościuszce? Odpowiadamy

mjm/bm