Historia

Wojciech Karolak - wirtuoz organów Hammonda

Ostatnia aktualizacja: 28.05.2023 05:40
Wojciech Karolak, jazzman i kompozytor, współpracował z najwybitniejszymi polskimi twórcami jazzowymi swojej epoki, w powszechnej świadomości utrwalił się jednak przede wszystkim jako wirtuoz organów Hammonda. Muzyk urodził się 84 lata temu, 28 maja 1939 roku.
Wojciech Karolak przy organach Hammonda podczas warszawskiego koncertu z 2010 roku.
Wojciech Karolak przy organach Hammonda podczas warszawskiego koncertu z 2010 roku.Foto: Wikimedia commons/Henryk Kotowski

Muzyk urodził się w artystycznej rodzinie jako syn profesora Akademii Sztuk Pięknych Jerzego Karolaka oraz Marii z domu Kotschy-Orwid, córki słynnego przedwojennego aktora, Józefa Orwida.

- Matka sobie wyobrażała, że czego bym nie robił w życiu, to powinienem być w tym znakomity - mówił w audycji Polskiego Radia Wojciech Karolak.


Posłuchaj
16:28 Zapiski ze współczesności 18.11.2019.mp3 Wojciech Karolak opowiada o swojej rodzinie w audycji z cyklu "Zapiski ze współczesności". (PR, 18.11.2019)

 

Dlatego muzyk nie miał wyjścia i żeby się wyróżniać postanowił zostać artystą. Nie wiedział tylko jakim.

- Jazz kusił bardzo rozrywkowym życiem - tłumaczył Karolak powody swojej decyzji w Polskim Radiu. - Jazzmani nie tylko grają świetna muzykę, ale też mają najlepsze dziewczyny - dodawał.


Posłuchaj
15:10 Dwójka Zapiski ze współczesności 19.11.2019.mp3 Wojciech Karolak mówi o początkach zainteresowania jazzem w audycji z cyklu "Zapiski ze współczesności". (PR, 19.11.2019)

 

Między Hybrydami a Stodołą

Kariera muzyczna Karolaka na dobre rozpoczęła się w 1958 roku, kiedy nawiązał współpracę z zespołem Jazz Believers. Grupę tworzyli m.in. Jan Ptaszyn Wróblewski oraz Krzysztof Komeda. Karolak zaczynał od gry na saksofonie, na którym grał także w latach 1959-60 w zespole The Wreckers Andrzeja Trzaskowskiego.

- Lubiłem grać nie tylko w Hybrydach na Mokotowskiej, gdzie grało się jazz tradycyjny, ale też w Stodole, gdzie grało się jazz bardzo swingujący - wspominał tamten czas w Polskim Radiu wybitny muzyk.

Już od 1961 roku Wojciech Karolak porzucił saksofon i w pełni poświęcił się grze na fortepianie w zespole Andrzeja Kurylewicza. Rozpoczął także współpracę ze Swingtetem Jerzego Matuszkiewicza. W tym okresie był też aranżerem i kompozytorem studia M-2 oraz big bandu Polskiego Radia.W 1962 roku muzyk założył wraz z Andrzejem Dąbrowskim The Karolak Trio. Od 1963 roku z kolei grał razem z Janem Ptaszynem Wróblewskim w zespole Polish Jazz Quartet.


Posłuchaj
14:20 Dwójka Zapiski 20.11.2019.mp3 Wojciech Karolak opowiada o swoich instrumentach i o licznych podróżach w audycji z cyklu "Zapiski ze współczesności". (PR, 20.11.2019)

 

Gra na saksach

W 1966 roku wyjechał do Szwecji, gdzie zarabiał, grając w klubach i restauracjach.

- Wszyscy mówili, że w Skandynawii grali w tamtym czasie w klubach, ale tak naprawdę było to zwyczajne granie do kotleta. Polscy muzycy czynili to nagminnie. Poza tym nie działo się tam nic ciekawego - wspominał Karolak w Polskim Radiu.


Posłuchaj
09:47 Dwójka zapiski 21.11.2019.mp3 Wojciech Karolak mówi o podróżach do Skandynawii i Stanów Zjednoczonych w audycji z cyklu "Zapiski ze współczesności". (PR, 21.11.2019)

 

Dzięki zarobionym pieniądzom w 1973 roku stał się właścicielem organów Hammond-B3. Charakterystyczne brzmienie słynnych organów zrosło się na stałe z twórczością muzyka.

- Usłyszałem u Zbyszka Namysłowskiego płytę "House party" Jymmiego Smitha i oszalałem. Wiedziałem już, że moim instrumentem będą organy - wspominał moment olśnienia Karolak.

Mistrz organów

Od 1973 do 1978 roku znowu występował z Janem Ptaszynem Wróblewskim, tym razem w zespole Mainstream. W latach 80. z kolei stworzył formację Time Killers z Tomaszem Szukalskim i Czesławem Bartkowskim. Ich wspólny album w ankiecie krytyków czasopisma "Jazz Forum" został uznany najlepszą płytą jazzową dekady.

Karolak przez wiele lat współpracował również z wybitnym saksofonistą Januszem Muniakiem. Z kolei w 1988 roku muzyk wziął udział w nagraniu płyty "Tak! Tak!" Obywatela GC. Natomiast lata 90. to czas regularnej współpracy w Jarosławem Śmietaną. Karolak udziela się też wtedy w projektach jazzowych Piotra Barona i Zbigniewa Lewandowskiego oraz w projekcie Gospel Magdy Piskorczyk. Koncertuje też z zespołem Guitar Workshop Leszka Cichońskiego.

Kompozytor

Wojciech Karolak jest również kompozytorem eksperymentalnej muzyki filmowej m.in. do słynnego filmu "Konopielka" (1981) Witolda Leszczyńskiego. Charakterystyczny motyw z tego filmu oddawał specyfikę barokowej polifonicznej muzyki organowej. Ponadto Karolak skomponował muzykę do spektakli "Dekameron" i "Ubu Król" oraz do musicalu "Dracula". Przez wiele lat Wojciech Karolak współpracował też ze swoją żoną, satyryczką Marią Czubaszek, pisząc muzykę do jej tekstów.

az

Czytaj także

80. urodziny Wojciecha Karolaka

Ostatnia aktualizacja: 29.05.2019 09:41
- To postać niezwykła, jakże ważna dla polskiej sceny jazzu. Trudno ją sobie w ogóle wyobrazić bez Wojciecha Karolaka, np. na festiwalu Jazz Jamboree w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat. Trudno sobie wyobrazić cały szereg formacji, które zdecydowały o takim, a nie innym kierunku polskiego jazzu. Trudno sobie wyobrazić polską jazzową kompozycję współczesną i aranżację. Cudowny człowiek i cudowny muzyk, któremu nisko się kłaniamy - mówił Tomasz Szachowski we wstępie specjalnego wydaniu "Nokturnu".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Paweł Pańta: nagraliśmy "Moontag" bez pośpiechu w trzy dni

Ostatnia aktualizacja: 31.05.2019 10:00
- Pomysł nagrania płyty narodził się przed laty, gdy w Piwnicy Artystycznej Kurylewiczów zagrałem w duecie z Wojtkiem Karolakiem. Poczułem wtedy, że to niezwykły artysta, który ma ogromną śpiewność grania i umiejętność wsłuchiwania się w grę partnerów. Nagrywaliśmy płytę bez pośpiechu dbając o brzmienie -  mówił w Dwójce znakomity kontrabasista.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Wojciech Karolak: udawałem, że ćwiczę na wiolonczeli

Ostatnia aktualizacja: 22.11.2019 13:00
Rodzice Wojciecha Karolaka mieli kilka pomysłów na jego życie. Byli plastykami, więc liczyli, że syn pójdzie w ich ślady. Gdy się okazało to niemożliwe, matka muzyka podsunęła mu instrument, który przeklinał przez kolejne lata.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Krzysztof Komeda - "Kołysanką" przeszedł do wieczności

Ostatnia aktualizacja: 27.04.2021 05:40
… nie tylko "Kołysanką" - utworów wielkich, wspaniałych pamiętanych zawsze było znacznie więcej. 27 kwietnia 1931 roku urodził się Krzysztof Komeda, kompozytor i pianista jazzowy.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Zbigniew Preisner. Wybitny samouk

Ostatnia aktualizacja: 20.05.2023 05:35
20 maja 1955 roku, w Bielsku-Białej urodził się Zbigniew Preisner, kompozytor muzyki filmowej oraz teatralnej. Współpracował z Krzysztofem Kieślowskim, dla którego stworzył muzykę do większości filmów, m.in. do "Podwójnego życia Weroniki".
rozwiń zwiń