Historia

Była więźniarka Auschwitz prosi A. Merkel o interwencję ws. odszkodowań

Ostatnia aktualizacja: 06.12.2019 14:20
PolskieRadio24.pl dotarło jako pierwsze do pełnego tekstu listu, jaki dziś podczas uroczystości w muzeum na terenie byłego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auchwitz-Birkenau przekazała kanclerz Angeli Merkel była więźniarka.
Mała Basia Gautier, 17 marca 1942 roku
Mała Basia Gautier, 17 marca 1942 rokuFoto: Archiwum prywatne

Barbara Gautier (z domu Wojnarowska) do Auschwitz trafiła w sierpniu 1944 roku. Do obozu przywieziono ją w transporcie razem z rodzicami, krótko po wybuchu Powstania Warszawskiego. Miała wówczas ponad trzy i pół roku. 

Po przybyciu do obozu odebrano ją ojcu i matce. Trafiła do baraku na terenie Birkenau, gdzie poddano ją pseudonaukowym eksperymentom prowadzonym przez okrytego złą sławą Josefa Mengele, nazywanego przez więźniów "doktorem śmierć".
Miała sporo szczęścia. O tym, że wstrzyknięto jej wirus, który miał wywołać ostre zapalenie płuc i oskrzeli, co w konsekwencji mogło doprowadzić do jej śmierci, dowiedziała się już po wyzwoleniu obozu, kiedy przebywała w sanatorium. Młody, silny organizm i zdecydowana interwencja polskich lekarzy sprawiły, że przeżyła. Dziś ma 78 lat.

Zobacz treść przekazanego listu (j.niemiecki)

Treść listu w j. polskim 

Odrzucony pozew

29 sierpnia br. do warszawskiego Sądu Okręgowego trafił pozew Barbary Gautier. Żądała w nim jednorazowej wypłaty od niemieckiego państwa 6 milionów złotych jako zadośćuczynienia za pobyt w obozie i przeprowadzane tam na niej zbrodnicze eksperymenty oraz wypłacanej każdego miesiąca renty w kwocie 5 tysięcy złotych. 4 października 2019 roku polski sąd odrzucił pozew byłej więźniarki KL Auschwitz.

German Death Camps - zobacz serwis edukacyjno-społeczny

Dlaczego? Sąd tłumaczył to w krótkim uzasadnieniu. Pozew odrzucono ze względu na brak tzw. jurysdykcji krajowej. W naszym prawie nie ma bowiem do tej pory przepisów, jak to ujęto w uzasadnieniu: "ustawy, [brakuje też] przepisu prawa Unii Europejskiej lub postanowienia umowy międzynarodowej" w sprawach podobnych do tej, której dotyczył pozew byłej więźniarki KL Auschwitz – Barbary Gautier.

Oznacza to ni mniej, ni więcej, że w każdym podobnym przypadku z "elementem zagranicznym" i pozwami na przykład innych byłych więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych i zagłady, żaden polski sąd nie ma prawa do rozpatrywania takiej sprawy, w której pozywane jest inne państwo. W tym przypadku: RFN.

Wyzwolenie Auschwitz-Birkenau - zobacz serwis historyczny

List do kanclerz Merkel z cytatem w tle

Stąd decyzja napisania w tej sprawie listu do kanclerz Niemiec Angeli Merkel i wręczenia jej go osobiście. Pełnomocnik Barbary Gautier – mecenas Stefan Hambura – powołuje się w nim m.in. na tekst wywiadu, udzielonego ponad rok temu "Rzeczpospolitej" przez Armina Lascheta, premiera Nadrenii Północnej-Wesfalii. Dotyczył on m.in. wciąż niezapłaconego rachunku za II wojnę światową:

- Niemcy muszą się zmierzyć z tym problemem – mówił w wywiadzie Laschet - zarówno moralnie, jak i w wymiarze finansowym. Chodzić może o roszczenia indywidualne. Uważam, że należy podejść do tej sprawy z wyrozumiałością w ramach tego, co jeszcze można zrobić. Nie jestem w stanie obecnie ocenić, jak miałoby wyglądać takie rozwiązanie.

Na razie nie wiadomo, jaki wpływ na kwestie możliwych odszkodowań dla żyjących jeszcze więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych i zagłady będzie miał list wręczony kanclerz Angeli Merkel.

Piotr Litka

Czytaj także

Mengele. "Anioł Śmierci" z Auschwitz

Ostatnia aktualizacja: 07.02.2021 05:45
- Eksperymenty odbywały się codziennie. Doktor Mengele przychodził do baraku i palcem pokazywał, kto będzie ofiarą danego dnia - wspomina ocalała z obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau bliźniaczka.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Cyklon B - narzędzie niemieckich zbrodni

Ostatnia aktualizacja: 03.09.2023 05:40
Śmierć w komorze gazowej była przerażająca. Ofiara dusiła się, łzawiła, miała zawroty głowy, lęki, wymiotowała. Narządy wewnętrzne krwawiły. Ostatnim widokiem, jaki widział umierający, były pokryte plamami ciała innych ofiar.
rozwiń zwiń
Czytaj także

72. rocznica likwidacji tzw. obozu cygańskiego w Auschwitz II-Birkenau

Ostatnia aktualizacja: 02.08.2016 10:11
Międzynarodowy Dzień Pamięci o Zagładzie Romów i Sinti przypada 2 sierpnia. 72 lata temu tego dnia Niemcy zlikwidowali tzw. obóz cygański (Zigeunerlager) w obozie Auschwitz II-Birkenau. W komorze gazowej zgładzili 2897 dzieci, kobiet i mężczyzn.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Eva Justin – damskie wcielenie Mengele

Ostatnia aktualizacja: 11.09.2023 05:35
"Jej podpis na diagnozie rasowej oznaczał wyrok śmierci dla Cygana lub człowieka mającego dalekiego romskiego przodka. Po wojnie kontynuowała swoje badania" – pisał dziennikarz Bartosz Wieliński.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Była więźniarka obozu w Auschwitz pozywa rząd Niemiec

Ostatnia aktualizacja: 30.08.2019 07:05
29 sierpnia br. do Sądu Okręgowego w Warszawie trafił pozew Barbary Gautier – byłej więźniarki niemieckiego obozu śmierci Auschwitz-Birkenau przeciwko niemieckiemu rządowi. Kwota żądanego odszkodowania to ponad sześć milionów złotych.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Karol Tendera - strażnik pamięci

Ostatnia aktualizacja: 01.10.2023 05:45
1 października 2019 roku zmarł Karol Tendera, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych, który przez lata troszczył się o społeczną pamięć o ofiarach zbrodni popełnionych przez Niemców podczas II wojny światowej. Pod koniec życia walczył z określeniem "polskie obozy koncentracyjne".
rozwiń zwiń