Historia

"Napad na ekspres", czyli narodziny westernu

Ostatnia aktualizacja: 01.12.2021 05:30
1 grudnia mija 118. rocznica premiery pierwszego westernu, który dał początek jednemu z najpopularniejszych gatunków filmowych w historii światowego kina. Tego dnia w 1903 roku miała miejsce premiera amerykańskiego filmu "Napad na ekspres" (ang.The Great Train Robbery ) w reżyserii Edwina S. Portera.
Kadr z pierwszego westernu Napad na ekspres z 1903 roku
Kadr z pierwszego westernu "Napad na ekspres" z 1903 roku Foto: Wikipedia/domena publiczna

W roli głównej wystąpił Broncho Bill Anderson – pierwsza gwiazda westernów. Film był oczywiście niemy i trwał zaledwie 12 minut, a jego fabuła opowiadała - oczywiście - o napadzie na pociąg.

Reżyser wymyślił dość spektakularne zakończenie, w którym kowboj-bandyta strzela prosto w stronę widzów (grał go Justus D. Barnes). W filmie wystąpił także pierwszy kaskader w historii kina – Frank Hanaway (były kawalerzysta armii USA).

Złośliwi twierdzą, iż główny aktor tak źle jeździł konno i dotkliwie potłukł się spadając z konia, że trzeba było zatrudnić dublera kaskadera. Brak umiejętności konnej jazdy nie przeszkodziły Andersonowi na stworzenie całej serii filmów o kowboju zwanym Bronco Billym – w sumie 147.

Pierwszym westernem dźwiękowym był nakręcony w 1928 roku film "W starej Arizonie" (ang. In old Arizona), w reżyserii Raoula Walsha i Irvinga Cummingsa. Ten gatunek filmu, opowiadający o życiu na dzikim zachodzie osiągnął niebywałą popularność. Wcześniej tematyka ta była dość popularna w literaturze lekkiej drugiej połowy XIX wieku.

Z nastaniem ery filmu liczna publiczność zachwyciła się prostymi fabułami i wyrazistymi bohaterami tego gatunku. Westerny zaczęto kręcić na całym świecie. Wielu bardzo znanych aktorów rozpoczynało swoje kariery właśnie w westernach, nawet tych, kręconych we Włoszech lub Hiszpanii. Wymienić tu należy choćby Clinta Eastwooda, Charlesa Bronsona, Henry Fondę czy Jamesa Coburna.

I choć to amerykańscy aktorzy, to swoje pierwsze sukcesy odnosili w tak zwanych spaghetti westernach, pod kierunkiem Sergio Leone. Dzięki jego produkcjom zasłynął także wybitny kompozytor filmowy Ennio Morricone.

PP

Zobacz więcej na temat: kino nieme USA western
Czytaj także

Bracia Lumière. To oni wykonali pierwszą kolorową fotografię

Ostatnia aktualizacja: 17.12.2023 05:37
- Wkrótce świat oszaleje na punkcie koloru i odpowiedzialni za to będą Lumiere’owie – deklarował amerykański fotograf Alfred Stieglitz.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Kino zaczęło się od braci Lumière

Ostatnia aktualizacja: 28.12.2020 05:55
Metryką chrztu kinematografu jest pierwszy publiczny i płatny pokaz zorganizowany przez braci Lumiere w Grand Café w Paryżu. Nikt nie przypuszczał, że da początek nowej sztuce.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Charlie Chaplin – niemy filozof śmiechu

Ostatnia aktualizacja: 16.04.2015 07:01
Workowate spodnie, za duże buty, melonik i laseczka. Wybielona twarz i charakterystyczny mały wąsik. To znaki rozpoznawcze Charliego Chaplina – legendy kina.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Efekt "Polewacza". Polacy oglądają filmy od 127 lat

Ostatnia aktualizacja: 14.11.2023 05:56
14 listopada 1896 roku w Teatrze Miejskim w Krakowie miał miejsce pierwszy na ziemiach polskich pokaz filmowy z wykorzystaniem aparatury braci Lumière. To oficjalny początek kina na ziemiach polskich, choć wszystko mogło potoczyć się inaczej.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Myszka Miki - ikona filmu animowanego

Ostatnia aktualizacja: 15.05.2023 05:38
15 maja 1928 roku w USA odbyła się premiera filmu rysunkowego "Plane Crazy", pierwszego, w którym wystąpiła postać Myszki Miki.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Casablanca". 81 lat wyciskania łez

Ostatnia aktualizacja: 26.11.2023 05:45
Kultowy amerykański melodramat w reżyserii Michaela Curtiza wszedł na ekrany kin 26 listopada 1942 roku. Mimo upływu lat, film wciąż zachwyca widzów i krytyków na całym świecie.
rozwiń zwiń