Historia

Rzeź wołyńska 1943. "Calutka wieś była wyrżnięta". Wspomnienia świadka

Ostatnia aktualizacja: 11.07.2023 05:55
- Calutka wieś była wyrżnięta. Kobiety były porozpruwane na wylot. Niektóre w ciąży. To wszystko leżało. Mężczyźni – głowy odcięte. A małe dzieci na kołki nasadzane. Żywcem na kołki - wspominał ocalony z rzezi wołyńskiej Wacław Gąsiorowski. 
Miejsce nieistniejącej już polskiej wsi na Wołyniu na Ukrainie, lipiec 2018.
Miejsce nieistniejącej już polskiej wsi na Wołyniu na Ukrainie, lipiec 2018. Foto: PAP/Jacek Turczyk

Zobacz i posłuchaj fragmentu wspomnień Wacława Gąsiorowskiego, zachowanych w Archiwum Polskiego Radia:

Masowa akcja przeciwko ludności polskiej swoją kulminację miała 11 lipca 1943 roku. O świcie oddziały UPA otoczyły i zaatakowały 99 wsi i osad polskich w trzech powiatach: kowelskim, horochowskim i włodzimierskim. Rzeź rozpoczęła się około godziny 3 rano atakiem na polską wieś Gurów, w której z 480 mieszkańców ocalało tylko 70 osób.

Rzeź wołyńska - zobacz serwis historyczny

Tego samego dnia 20 nacjonalistów ukraińskich wtargnęło w czasie mszy świętej do kościoła w Porycku. W ciągu trzydziestu minut zabili około stu osób, w tym dzieci, kobiety i starców. Bandyci wymordowali wówczas wszystkich mieszkańców Porycka – łącznie około 200 osób. Inne zaatakowane osady to między innymi: Wygranka, Nowiny, Orzeszyn, Romanówka i Swojczów. Ataki dokonane 11 lipca 1943 były jednymi z najbardziej okrutnych i krwawych mordów, jakich dopuścili się nacjonaliści ukraińscy w latach 1942-1944.

im

Czytaj także

Prof. Grzegorz Motyka: możemy mówić o sporze historyczno-politycznym w sprawie rzezi wołyńskiej

Ostatnia aktualizacja: 10.07.2019 18:00
Z rąk ukraińskich nacjonalistów tylko na Wołyniu zginęło, według różnych szacunków, 50-60 tysięcy ludzi (dzieci, kobiet, mężczyzn). Ale skala mordu była o wiele większa, bo na terenie Galicji Wschodnie, w obwodach lwowskim, tarnopolskim, stanisławowskim, a także na Lubelszczyźnie i Podkarpaciu mogło zginąć jeszcze ok. 40 tysięcy Polaków.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Ewa Siemaszko: Polaków na Wołyniu mordowano wyłącznie dlatego, że byli Polakami

Ostatnia aktualizacja: 11.07.2019 13:46
 - Motyw narodowościowy był jawny. Polków mordowano wyłącznie dlatego, że byli Polakami – mówiła w radiowej Jedynce w sprawie rzezi na Wołyniu Ewa Siemaszko, badaczka zbrodni wołyńskiej.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jan Żaryn: ukraińscy nacjonaliści myśleli, że tylko czystka etniczna pozwoli utworzyć im państwo

Ostatnia aktualizacja: 11.07.2019 15:50
- Nasze obyczaje każą pamiętać, każą poszukiwać i grzebać godnie szczątki każdego człowieka. Jeśli strona ukraińska nie będzie tego honorować, to nie będzie mowy o dobrych stosunkach polsko-ukraińskich - powiedział w Polskim Radiu 24 historyk prof. Jan Żaryn, senator Prawa i Sprawiedliwości.
rozwiń zwiń
Czytaj także

76. rocznica zbrodni w Hucie Pieniackiej. Upamiętniono zamordowanych Polaków

Ostatnia aktualizacja: 23.02.2020 16:10
W Hucie Pieniackiej w obwodzie lwowskim na Ukrainie w niedzielę upamiętniono 76. rocznicę zbrodni na polskiej ludności tej nieistniejącej dziś wsi. W uroczystościach wzięli udział m.in. przedstawiciele władz, bliscy ofiar i Polacy mieszkający na Ukrainie.
rozwiń zwiń