Sześć lat później - 8 czerwca 1946, w rok po zakończeniu II wojny światowej - ulicami Londynu przeszła wielka parada zwycięzców. W kolumnie, która ciągnęła się kilkanaście kilometrów, zabrakło Polaków.

Zaproszenie na paradę otrzymali od Brytyjczyków tylko żołnierze Dywizjonu 303, i to na krótko przed defiladą. Anglicy nie życzyli sobie, by w defiladzie brali udział przedstawiciele sił lądowych i marynarki wchodzących w skład Polskich Sił Zbrojnych, które przecież stanowiły jedną z najliczniejszych narodowych formacji walczących przeciwko hitlerowskim Niemcom. Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie liczyły w 1945 roku ok. 200 tys. żołnierzy (na Wschodzie ponad 100 tys.).

W tej sytuacji lotnicy z Dywizjonu 303, który wsławił się w bitwie o Anglię - w geście solidarności - zrezygnowali z udziału w paradzie. W efekcie londyńską aleją The Mall - obok Anglików i Amerykanów - maszerowali m.in. Czesi, Belgowie, Brazylijczycy, Meksykanie, a nawet weterani z Iranu i Fidżi. Polaków nie było.

Brytyjczycy nie chcieli zadzierać z Rosjanami, bo Polska została uznana za strefę wpływów sowieckich. Polski Rząd na Uchodźstwie nie był uznawany, cały wysiłek zbrojny Polaków na Zachodzie musiał zostać zapomniany. Gdyby przedstawiciele Polskich Sił Zbrojnych wzięli udział w defiladzie w liczbie odpowiadającej proporcjom w zaangażowaniu w walkę z Niemcami, to rząd brytyjski musiałby się jakoś odnieść do ówczesnej sytuacji politycznej. A tego nie chciał. Polska jako gracz na arenie międzynarodowej nie istniała.

W 2003 roku brytyjski premier Tony Blair przeprosił polskich weteranów za postawę swoich poprzedników. Dwa lata później Polacy po raz pierwszy wzięli udział w londyńskiej paradzie zwycięstwa.

mk

Powołanie

Pierwsze żołnierskie kroki przyszło stawiać 16-letniemu Krasnodębskiemu podczas wojny polsko-bolszewickiej. W 1925 roku wstąpił do Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. W następnym roku odbył kurs pilotażu podstawowego w Dęblinie. Po ukończeniu kursu trafił do 111 Eskadry Myśliwskiej, której pod koniec 1935 roku był już dowódcą.

Walczył w kampanii wrześniowej – już 3 września został zestrzelony. Mimo tak dramatycznych przeżyć powrócił do swojej eskadry i przez Rumunię trafił do Francji. Na początku sierpnia 1940 roku przedostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie objął dowództwo nad Dywizjonem 303. Dowódcą jednostki, która stała się potem sławną, został w wieku 37 lat.

Zestrzelony dowódca

6 września 1940 otrzymał wezwanie do lotu. Dzień ten był dla majora powtórką tego, co działo się 5 lat wcześniej w Polsce. Jak sam wspominał to wydarzenie:

"Nagle posypało się szkło z zegarów, zbiornik podziurawiony pociskami, leje się z niego płonąca benzyna. Cała kabina wypełniona ogniem. Odpinam pasy, otwieram kabinę, drzwiczki i wyskakuję. Pamiętając przykre doświadczenie z Polski, spadochronu nie otwieram, by nie być celem. Po pewnym czasie decyduję się – silne szarpnięcie, robi się cicho i spokojnie. Tylko z góry dochodzą odgłosy walki".

Podczas spadania na ziemię ochraniał go samolotem płk Witold Urbanowicz. – Nagle zobaczyłem niedaleko mnie na spadochronie jakaś taka zabawka, człowiek huśta się, i meserszmita, który atakował – wspominał płk Witold Urbanowicz w Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa w 1980 roku.

Pułkownik Urbanowicz po kolorze kamizelki rozpoznał, że  jest to skoczek aliancki. Szybko zestrzelił samolot, który atakował spadochroniarza, a po wylądowaniu dowiedział się, że Krasnodębski został zestrzelony. I tym razem major Krasnodębski miał szczęście – skończyło się jedynie poparzeniami.

Przykład lotnika

Za swą wielką odwagę otrzymał Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari z rąk gen. Władysława Sikorskiego. Po rekonwalescencji, czerwcu 1941 roku, został wysłany z Misją Wojskową do Kanady, gdzie miał werbować młodych rekrutów do Polskich Sił Zbrojnych. Później jeszcze wracał do Europy, krótko mieszkał w Afryce. W 1951 roku wraz z żoną osiedlił się w Kanadzie, gdzie oboje działali w organizacjach polonijnych.

Zmarł 3 sierpnia 1980 w Toronto. Po 24 latach, 14 maja 2014 prochy majora Zdzisława Krasnodębskiego i jego żony Wandy zostały przetransportowane do Polski i pochowane na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.

Posłuchaj wspomnień pułkownika Witolda Urbanowicza o dramatycznych wydarzeniach z 6 września 1940 roku, kiedy to zestrzelono samolot majora Zdzisława Krasnodębskiego oraz o innych wydarzeniach bitwy o Anglię.

mb

John Kent, Kanadyjczyk w służbie Królewskich Sił Powietrznych Wielkiej Brytanii (RAF), od sierpnia 1940 roku służył w Dywizjonie 303. W stopniu kapitana objął stanowisko dowódcy eskadry "A".

Na czele eskadry "Kentowski", jak ochrzcili go Polacy, walczył do 18 grudnia 1940. Brał udział w bitwie o Anglię. W kwietniu 1941 roku awansował na stanowisko brytyjskiego dowódcy 1 Polskiego Skrzydła Myśliwskiego. Władysław Sikorski, Wódz Naczelny Polskich Sił Zbrojnych, odznaczył go Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.

Po latach zapisał w swoim pamiętniku: "Nie mogę wyrazić słowami, jak bardzo jestem dumny, że miałem przywilej dowodzić Dywizjonem 303 i Polskim Skrzydłem Myśliwskim. To, że cieszyłem się przyjaźnią Polaków uznaję za największą nagrodę. My wszyscy, którzy byliśmy wyróżnieni mogąc z nimi latać i walczyć, nigdy nie zapomnimy i Wielka Brytania nie może nigdy zapomnieć, ile zawdzięcza lojalnemu, niezłomnemu duchowi i poświęceniu tych polskich lotników".

John Kent zmarł 7 października 1985. W tym roku kapituła nagrody Sygnetu Niepodległości postanowiła pośmiertnie uhonorować dowódcę polskiego dywizjonu. Nagrodę w Gdyni, podczas uroczystej gali zamknięcia 1 października 2016 odbierze jego córka Alexandra Kent.