Historia

Karol May – twórca legendy Dzikiego Zachodu

Ostatnia aktualizacja: 30.03.2022 05:35
Literacki fenomen Karola Maya – bezsporny sukces czytelniczy przy niemal totalnej negacji jego twórczości przez krytykę literacką. Przy powszechnie zarzucanej mu niewiarygodności, tworzył subkulturę z wymyślonej przez siebie legendy Dzikiego Zachodu.
Audio
  • Karol May - twórca legendy Dzikiego Zachodu. (PR, 10.03.1993)
Karl May i Sascha Schneider w 1904 roku
Karl May i Sascha Schneider w 1904 rokuFoto: Wikimedia Commons/domena publiczna

30 marca 1912 roku zmarł Karol May. Autor 73 tomów książek, tłumaczonych na 25 języków i wydanych w nakładzie ponad 100 milionów egzemplarzy. Twórca legendy Dzikiego Zachodu. U krytyków literackich opinię miał fatalną, a mimo to był i nadal jest jednym z najpoczytniejszych pisarzy na świecie.

Nazywano go Szekspirem młodocianych i demoralizatorem młodzieży. Hochsztaplerem, literackim rozbójnikiem i osobnikiem o rozdwojonej jaźni. Z pewnością osiągnął wielki sukces i miał bogate, choć mocno kontrowersyjne życie.

Karol May przyszedł na świat 25 lutego 1842 roku. Pochodził z biednej, wielodzietnej rodziny tkackiej. Możny protektor wysłał Maya do seminarium nauczycielskiego w Waldenburgu, gdzie przyszły pisarz wiódł życie bujne i dość kuriozalne.

Trzykrotnie został wydalony ze szkoły za kradzieże. Innym razem, podając się za oficera policji, poprosił pewnego sklepikarza o przedłożenie do sprawdzenia wszystkich posiadanych przez niego banknotów. Większość uznał za fałszywe i skonfiskował. Pieniędzmi i wolnością nie cieszył się długo. Nie miał szczęścia podczas następnej próby oszustwa, gdy tuż przed sprzedażą ukradzionego konia napotkał jego właściciela.

W sumie May spędził za kratkami 10 lat. To wtedy więzienny kapelan namówił Karola Maya do spisania swoich marzeń. Tak zaczęła się kariera powieściopisarza. Stworzył ponoć wówczas ponad 200 różnego rodzaju opowiadań.

Po wyjściu z więzienia Karol May jak szalony pracował w ciasnym pokoiku, obłożony mapami i książkami, żywiąc się kawą, chlebem, paląc cygara. Największe sukcesy odniósł na przełomie wieków, zawdzięczając je powieściom "Winnetou", "Skarb w Srebrnym Jeziorze" i "Old Surehand".

May miał bardzo bujną wyobraźnię geograficzną i etnograficzną, ale jego lokalizacja historyczna pewnych faktów rozbiega się z rzeczywistością.

W prawdziwą podróż po obu Amerykach wyruszył dopiero w wieku 60 lat. – Całe szczęście, że tworzył dopóty, dopóki tam nie był. Inaczej te książki byłyby bardzo ubogie. Jego wyobraźnia przekraczała rzeczywistość  mówił na antenie Polskiego Radia dr Bronisław Dostatni.

mjm


Czytaj także

"Moby Dick". Wielka powieść Hermana Melville’a

Ostatnia aktualizacja: 20.11.2021 05:35
Przerażające widowisko kryje w sobie większy sens, który przerasta miarę zwykłego opowiadania o dziejach nieszczęśliwej wyprawy wielorybniczej. Zaciekła walką między kapitanem Ahabem a potwornym wielorybem staje się alegoryczną wykładnią zmagań człowieka z własnym losem.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Ulisses". Arcydzieło, którym James Joyce obraził pół świata

Ostatnia aktualizacja: 02.02.2024 05:51
2 lutego 1922 roku - w dniu 40. urodzin Jamesa Joyce'a - opublikowano w Paryżu jego najsłynniejszą powieść, jedną z najważniejszych książek XX wieku. O "Ulissesie" głośno było od samego początku, do czego z pewnością przyczyniły się procesy o obsceniczność dzieła i zakazy publikacji.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Astronauci". "Gruby pan" zamawia u Lema lot w kosmos

Ostatnia aktualizacja: 23.11.2023 05:50
– Kiedy pisałem tę powieść, nie wierzyłem, że loty kosmiczne staną się rzeczywistością jeszcze za mojego życia. Pisałem bajkę, fantazjowałem na temat czegoś, co może się zdarzyć za sto lub za pięćdziesiąt lat – mówił o "Astronautach" Stanisław Lem w 1965 roku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Janusz Stanny. "Dzieci lepiej niż dorośli rozumieją moje ilustracje"

Ostatnia aktualizacja: 13.02.2024 05:45
- Przy tworzeniu ilustracji do książek dla najmłodszych nie muszę myśleć jakimiś specjalnymi kategoriami. Może dlatego, że sam jestem takim dużym dzieckiem – mówił Janusz Stanny w 1992 roku na antenie Polskiego Radia. 
rozwiń zwiń