Historia

Jan Stapiński. Witos mówił o nim "mistrz"

Ostatnia aktualizacja: 17.02.2024 05:45
Miał naturalny talent oratorski. Wedle biografów przemawiał na ponad dwunastu tysiącach wieców. Nigdy nie zabiegał jednak o prominentne stanowiska, do końca najlepiej czując się w roli trybuna ludu.
Jan Stapiński według fotografii z początku XX wieku
Jan Stapiński według fotografii z początku XX wiekuFoto: Polskie Radio/grafika na podstawie zasobów domeny publicznej

17 lutego 1946 roku zmarł Jan Stapiński, działacz ludowy, społecznik, publicysta, poseł na Sejm II RP.


Posłuchaj
39:09 stapiński.mp3 "Jan Stapiński – mistrz Wincentego Witosa" - audycja Doroty Truszczak z cyklu "Naukowy zawrót głowy". (PR, 20.05.2015)

 

Przyszedł na świat w galicyjskiej, chłopskiej rodzinie. Urodził się 21 grudnia 1867. Natura lidera ujawniła się w nim podczas nauki w gimnazjum. To wówczas podjął pierwsze działania agitacyjne wśród swoich kolegów ze szkolnej ławy i kontaktował się z powstającą Ligą Polską.

- Było regułą, że na każdym wiecu Stapiński powoływał się na swoje doświadczenia ze wsi. Na wiecach był w swoim żywiole - mówił red. Andrzej Sowa w audycji Doroty Truszczak z cyklu "Naukowy zawrót głowy".

Ze względu na działalność polityczną i trudną sytuację materialną po śmierci ojca, musiał przerwać studia prawnicze na Uniwersytecie Franciszkańskim we Lwowie.

- Dla Stapińskiego emancypacja chłopów i polepszenie ich doli ekonomicznej było rzeczą pierwszoplanową - mówił dr hab. Arkadiusz Indraszczyk. - Jako agent firmy sprzedającej maszyny rolnicze, był zmuszony do ciągłych podróży. Poznawał osobiście wielu chłopów, poznawał galicyjską wieś. Zaczęło w nim narastać przekonanie, że stawał się ekspertem w sprawach wiejskich.

Brał udział w zjeździe w Rzeszowie, na którym ukształtowało się Stronnictwo Ludowe. Posłem po raz pierwszy został w 1898 roku.

- Stapiński wymyślił, że trzeba jak najczęściej przemawiać, a później te przemówienia drukować w pismach ludowych, by pokazać, że posłowie w Wiedniu coś robią - wyjaśniał dr Arkadiusz Indraszczyk.

Od 1902 roku był redaktorem naczelnym opiniotwórczego w środowisku chłopskim czasopisma "Przyjaciel Ludu". W 1913 roku nastąpił rozłam w Polskim Stronnictwie Ludowym: Stapiński stanął na czele PSL Lewica. Od tego czasu jego znaczenie na scenie politycznej malało, jednak mandat poselski dzierżył aż do uzyskania przed Polskę niepodległości. Po zamachu majowym podążył inną drogą niż jego wielki uczeń, Wincenty Witos: przewodził prosanacyjnemu odłamowi ludowców.

Kliknij w obrazek i wejdź na strony poświęcone Wincentemu Witosowi:

src=" //static.prsa.pl/6cdadee1-999e-415e-a7ac-4a3882abc0fb.file "

bm

Zobacz więcej na temat: HISTORIA Wincenty Witos
Czytaj także

Wincenty Witos. Premier wierny chłopom

Ostatnia aktualizacja: 21.01.2024 06:00
– Dość już niewoli i poniżenia, dość nędzy i upokorzenia, dość katorgi i więzień, dość krwi i ofiar, dość zemsty i prześladowania – apelował do chłopów w 1938 roku Wincenty Witos. – Czas ostatni na zmiany, na zmiany wielkie, głębokie i trwałe.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Maciej Rataj - niewykorzystany potencjał polityczny

Ostatnia aktualizacja: 19.02.2024 05:56
140 lat temu urodził się Maciej Rataj, polityk, marszałek Sejmu RP i współorganizator Polskiego Państwa Podziemnego.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Pogrzeb Wincentego Witosa. Ostatniego z Ojców Niepodległości żegnało 100 tys. chłopów

Ostatnia aktualizacja: 06.11.2023 05:50
Ostatnie pożegnanie lidera ruchu ludowego trwało cztery dni i zakończyło się 6 listopada 1945. Olbrzymi kondukt żałobny przebył trasę liczącą niemal 90 kilometrów z Krakowa do rodzinnej miejscowości Witosa – Wierzchosławic.
rozwiń zwiń