Historia

Stanisław Pelc i szlak bojowy 2. Dywizji Strzelców Pieszych

Ostatnia aktualizacja: 14.10.2016 06:09
– Przyjąłem z ośrodka mobilizacyjnego kilkanaście tysięcy żołnierzy z kraju, poborowych z Francji i ochotników o różnej wartości – wspominał gen. Stanisław Pelc – niestety zbyt szybki rozwój wypadków na froncie zmusił francuskie dowództwo do sięgnięcia po naszą, nieprzygotowaną jeszcze do boju dywizję.
Audio
  • Wspomnienia gen. Stanisława Pelca o walkach we Francji i pracy przy organizacji 2. Dywizji Strzelców Pieszych. (RWE, 25.06.1971)
Gen. Sikorski wśród żołnierzy w 1940 roku fot. Wikimedia Commonsdomena publiczna
Gen. Sikorski wśród żołnierzy w 1940 roku fot. Wikimedia Commons/domena publiczna

14 października 1980 zmarł Stanisław Pelc, generał Wojska Polskiego, uczestnik kampanii wrześniowej i dowódca piechoty 2. Dywizji Strzelców Pieszych, biorącej udział w walkach o Francję w 1940 roku.

Z Polski do Francji

Uczestnik I wojny światowej piął się w hierarchii wojskowej w czasach II Rzeczpospolitej. Kolejno mianowany dowódcą kompanii, batalionu, po ukończeniu szkoły oficerskiej pracował w warszawskiej Wyższej Szkole Wojennej jako wykładowca taktyki piechoty. Na wypadek wojny z ZSRR miał objąć stanowisko szefa sztabu Armii "Wołyń".

Po klęsce w kampanii wrześniowej przez Rumunię i Jugosławię przedostał się do Francji, gdzie otrzymał zadanie organizacji oddziałów piechoty w 2. Dywizji Strzelców Pieszych. – Przyjąłem z ośrodka mobilizacyjnego kilkanaście tysięcy żołnierzy z kraju, poborowych z Francji i ochotników o różnej wartości – wspominał gen. Stanisław Pelc na antenie Radia Wolna Europa – niestety zbyt szybki rozwój wypadków na froncie zmusił francuskie dowództwo do sięgnięcia po naszą, nieprzygotowaną jeszcze do boju dywizję.

Improwizacja i chaos

Od połowy maja 1940 roku dywizja pozostawała w odwodzie armii francuskiej w rejonie Colombey-les-Belles. W następnych tygodniach polskich żołnierzy rzucano po całej linii frontu, wielokrotnie zmieniając rozkazy. – Żołnierz zmęczony w ciągłych marszach i częstych zmianach nie rozumie tego bałaganu i staje się biernym wykonawcą – opowiadał świadek historii.

Walka do ostatniego naboju

18 czerwca 1940, mimo uszczuplenia dywizji, otrzymała ona rozkaz organizacji nowej linii obrony opartej o wzgórza Clos du Doubs. Polska dywizja miała osłaniać wycofujące się oddziały francuskie, wytrwać do zupełnego wyczerpania amunicji, a następnie przekroczyć granicę ze Szwajcarią.

Polscy żołnierze mimo zmęczeniu i braków w zaopatrzenia, w starciu z dużo silniejszym liczebnie i lepiej wyposażonym przeciwnikiem wykonali zadanie. Podczas gdy rozbite wojsko francuskie uciekało w panice i bez żadnego oporu, oddziały pod dowództwem gen. Pelca przekroczyły granice w szyku bojowym i na rozkaz.

Pobyt w Szwajcarii

20 czerwca 1940 Naczelny Wódz przesłał z Londynu telegram: "cieszę się z przebicia części wojska. Dziękuję żołnierzom za ich waleczność i dyscyplinę. Liczę na ich wzorowe zachowanie. Wytrwamy i zwyciężymy".

Francuski gen. Daillé w tym samym dniu ogłosił: wyborowa jednostka pod wodzą gen. Prugar-Ketlinga stawiała w ciągu czterech dni ustawicznych marszów i walk czoło dwóm dywizjom niemieckim zadając im poważne straty. Na skutek braku amunicji została zmuszona przerwać walkę, zachowując aż do końca w ogniu wspaniałą postać.

W Szwajcarii żołnierze przebywali do końca wojny. Na początku w obozach internowania, z czasem zyskując coraz większe swobody i zaufanie Szwajcarów.

Gen. Stanisław Pelc od lutego 1945 roku służył w Sztabie Naczelnego Wodza w Londynie, potem w II Korpusie Polskim. Po wojnie został awansowany na generała brygady.

Posłuchaj wspomnień dowódcy piechoty 2. Dywizji Strzelców Pieszych na antenie Radia Wolna Europa.


Czytaj także

Bitwa pod Falaise przełamała obronę niemiecką w Normandii. Ważną rolę odegrali w niej Polacy

Ostatnia aktualizacja: 21.08.2023 05:40
- Żołnierz Polski bić się może o wolność wszystkich narodów, umiera tylko dla Polski – mawiał generał Stanisław Maczek, dowódca Pierwszej Dywizji Pancernej na froncie zachodnim.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Dunkierka - zagadka II wojny światowej

Ostatnia aktualizacja: 26.05.2023 05:40
26 maja 1940 roku rozpoczęła się ewakuacja 330 tysięcy żołnierzy alianckich znad kanału La Manche. Jedną z największych zagadek II wojny światowej pozostaje odpowiedź na pytanie, dlaczego Hitler osobiście zatrzymał niemieckie dywizje pancerne idące na Calais i Dunkierkę.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jean Moulin – "przywódca narodu nocy"

Ostatnia aktualizacja: 20.06.2020 05:40
"Moulin wyrósł na działacza imponującego siłą przekonania i autorytetem. Czuł, że jego dni są policzone, lecz był zdecydowany doprowadzić przedtem do końca swe zadanie" – zapisał w lutym 1943 roku Charles de Gaulle.
rozwiń zwiń