Historia

Maurycy Beniowski – awanturnik w podróży

Ostatnia aktualizacja: 10.10.2010 06:08
– O życiu Beniowskiego najwięcej wiadomo z jego własnych pamiętników, jednak większość badaczy przyjmuje, że puścił on wodze fantazji i że wspomnienia te należy przyjmować z przymrużeniem oka – podkreślała historyk dr Maria Czeppe.
Audio
  • Maurycy Beniowski – podróżnik i odkrywca – mówi historyk dr Maria Czeppe, audycja Andrzeja Sowy i Wojciecha Dmochowskiego z cyklu "Kronika niezwykłych Polaków". (PR, 31.05.2002)
Kamczatka  miejsce zesłania Maurycego Beniowskiego, który w brawurowej akcji wydostał się z niedostępnego półwyspu
Kamczatka – miejsce zesłania Maurycego Beniowskiego, który w brawurowej akcji wydostał się z niedostępnego półwyspuFoto: Vfp15/Wikipedia/CreativeCommons

10 października 1776 Maurycy Beniowski został obwołany przez tubylców królem Madagaskaru.

Zesłanie

Urodził się 20 września 1746 u podnóży Małych Karpat, na Węgrzech. Chociaż związany był z trzema narodami: węgierskim, polskim i słowackim uważał się za Polaka, co podkreślał kilkukrotnie w swym "Pamiętniku".

– Ten odważny człowiek związany z Polską, także przez udział w konfederacji barskiej poniósł karę i jak wielu innych Polaków został zesłany do Rosji – mówiła dr Maria Czeppe w aud. Andrzeja Sowy i Wojciecha Dmochowskiego "Kronika niezwykłych Polaków".

Beniowski próbował zbiec z Kniazia, gdzie został osadzony po konfederacji, więc jako miejsce zesłania wyznaczono mu najodleglejsze i cieszące się najgorszą sławą wśród więźniów miejsce – Kamczatkę. Jak się później okazało, dla Beniowskiego ucieczka nawet z Kamczatki nie była niemożliwa.

Zdobył wiele informacji, map, przekonał do siebie miejscowych oraz zdobył sympatię córki gubernatora tamtego okręgu i z grupą blisko 100 osób na statku "Piotr i Paweł" w maju 1771 roku uciekł z Kamczatki. Ten niechlubny fakt Rosjanie chcieli później zatuszować.

– W historiografii rosyjskiej, brytyjskiej, francuskiej, a także polskiej przez wiele lat czyniono wysiłki, by prawdę o podróży Beniowskiego ukryć – mówiła dr Maria Czeppe.

Podróż życia

Po drodze uciekinierzy odkryli szereg nieznanych wysp, zwiedzili wybrzeża Japonii i Chin. – Podczas podróży Beniowski prowadził szczegółowy dziennik: sporządził wiele notatek i rycin przedstawiających odwiedzane miejsca – przypominała dr Czeppe. – Po wielu miesiącach Beniowski udał się do Francji, gdzie próbował przekonać władze, aby zainwestowały w podróże i odkrycia wybrzeży Azji Południowo-Wschodniej.

Rząd francuski postanowił wykorzystać doświadczenia Beniowskiego, ale nie wysłał go do Azji, a na Madagaskar, który miał się stać kolonią francuską. Jak można było przypuszczać polski podróżnik nie spotkał się z entuzjazmem miejscowej ludności. Powoli jednak podporządkowywał sobie wyspę. 10 października 1776 został przez tubylców obwołany nawet królem.

Maurycy Beniowski zapisał się także w kulturze. Juliusz Słowacki napisał poemat "Beniowski". Jeden z najbardziej efektownych matów w szachach także nosi nazwę od jego nazwiska. Przygody podróżnika szersze grono poznało głównie dzięki Józefowi Kopeciowi, który pod koniec XVIII wieku był na Kamczatce, a tam mieszkała wówczas większość uciekinierów z "Piotra i Pawła". Brawurową ucieczkę Beniowskiego opisał on w swym "Dzienniku podróży" wydanym w Paryżu w roku 1842.

Posłuchaj audycji o niezwykłym wyczynie Maurycego Beniowskiego.

mb

Czytaj także

504 lata temu wyruszyła wyprawa Magellana

Ostatnia aktualizacja: 20.09.2023 05:00
Zamorskie wyprawy Europejczyków osiągnęły swoje apogeum na przełomie XV i XVI wieku. Żeglarze hiszpańscy i portugalscy opanowali cały świat. W gronie tych, którzy wypłynęli na podbój mórz i oceanów znalazł się Ferdynand Magellan.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Arkady Fiedler - wielkie podróże i Dywizjon 303

Ostatnia aktualizacja: 07.03.2024 05:40
Jako podróżnik zwiedził niemal cały świat. Jego książki należą dziś do klasyki literatury podróżniczej. Na historiach opisanych przez Arkadego Fiedlera wychowały się pokolenia żądnych przygód obieżyświatów. 7 marca mija 39. rocznica śmierci Arkadego Fidlera. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Roald Amundsen - pierwszy człowiek na biegunie południowym

Ostatnia aktualizacja: 18.06.2023 05:35
95 lat temu, 18 czerwca 1928 roku, w Arktyce zaginął Roald Amundsen, norweski badacz polarny, który jako pierwszy człowiek stanął na biegunie południowym.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Marco Polo – zrozumieć Chiny

Ostatnia aktualizacja: 15.09.2014 06:00
Marco Polo, najwybitniejszy europejski podróżnik średniowiecza, w 1271 wyruszył drogą lądową do Chin, gdzie spędził prawie 20 lat. Jego dzieło ”Opisanie świata” przez długie lata było głównym źródłem średniowiecznej geografii.
rozwiń zwiń