Historia

Jan Hus. Pierwszy reformator Kościoła

Ostatnia aktualizacja: 06.07.2023 05:30
W Kościołach protestanckich uznawany za męczennika i obrońcę wiary. Jako prekursor reformacji spłonął na stosie podczas soboru w Konstancji 6 lipca 1415 roku.
Vclav Brok, Jan Hus na soborze w Konstancji, 1883 r.
Václav Brožík, "Jan Hus na soborze w Konstancji", 1883 r.Foto: Wikimedia/domena publiczna

Spalenie na stosie Jana Husa było konsekwencją jego jawnego wystąpienia przeciwko Kościołowi i zapowiedzią tego, co miał dokonać 100 lat później Marcin Luter.

– Po raz pierwszy doszło do tak wyraźnego wystąpienia i jego ukarania przez oficjalny Kościół człowieka, myśliciela, teologa, który występował nie tylko teoretycznie, ale i praktycznie przeciwko hierarchii i tzw. kościołowi instytucjonalnemu, a przede wszystkim papiestwu – mówił historyk Tadeusz Rosłanowski w audycji Agnieszki Steckiej.

Posłuchaj
26:07 Jan Hus i jego trudne losy reformatrora.mp3 O procesie czeskiego filozofa i teologa Jana Husa mówi historyk Tadeusz Rosłanowski, audycja Agnieszki Steckiej. (PR, 9.03.2001) 

Proces

Sobór w Konstancji został zwołany pod naciskiem króla Węgier i Niemiec Zygmunta Luksemburskiego, którego celem było ustanowienie jednego papieża w Kościele oraz zwalczanie herezji. Jan Hus przybył do Konstancji pod koniec 1414 roku na wezwanie antypapieża Jana XXIII i króla niemieckiego, który zapewniał mu bezpieczeństwo. Zaraz po złożeniu zeznań został uznany za heretyka i aresztowany. 

– Zarzucano mu w szczególności to, iż nie tylko występuje przeciwko hierarchii kościelnej, powołując się na pisma wybitnego teologa herezjarchy angielskiego Johna Wycliffe'a, ale na dodatek dokonuje tego w sposób, który zagraża bezpieczeństwu Królestwa Czeskiego – wyjaśniał Tadeusz Rosłanowski.

Jan Hus utrzymywał, że władza papieska nie ma żadnego związku z czynnikiem boskim. Przekonywano Husa, żeby odwołał zeznania, ten jednak się nie zgodził i spłonął na stosie.

Niepokorny

Urodził się w roku 1370. Dwadzieścia lat później rozpoczął studia na Uniwersytecie w Pradze, a w wieku 39 lat został rektorem Uniwersytetu Praskiego. Uczelnia ta za czasów Husa silnie rozwijała myśl reformatorską.

Jan Hus, zajmując się przez lata badaniem cudów, zafascynowany pismami Johna Wycliffe'a, stwierdził, że większość cudów to mistyfikacje, a źródła prawdziwej wiary należy upatrywać tylko w Biblii. Jawna krytyka praktycznych posunięć Kościoła katolickiego przynosiła mu coraz większą liczbę przeciwników. Skala sporu urosła do takich rozmiarów, że Hus musiał w roku 1412 uciec z Pragi.

Ruch husycki

– W XV wieku Czechy stały się jednym z głównych ognisk ruchu proreformatorskiego na terenie katolickiej Europy, zapłaciły jednak za to bardzo wysoką cenę – podkreślała Agnieszka Stecka. – Proces Jana Husa jest jednym z najważniejszych, najbardziej istotnych, jakie święta inkwizycja wytoczyła komuś, kto ośmielił się mieć odmienne zdanie w sprawach wiary.

Śmierć Jana Husa stała się punktem zapalnym i początkiem wojen husyckich w Czechach.

mb

Czytaj także

Ignacy Loyola - hiszpański rycerz

Ostatnia aktualizacja: 04.04.2014 06:00
Gdyby nie pech, który sprawił, że w 1521 roku podczas bitwy z Francuzami Ignacy został ciężko ranny w nogę, jego nazwisko było by dziś wymieniane pośród innych dzielnych dowódców Armii Hiszpańskiej.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Kardynał August Hlond, prymas Polski. "On zawsze uważał, że jego miejsce jest w Polsce"

Ostatnia aktualizacja: 22.10.2023 05:50
22 października 1948 roku zmarł August Hlond, prymas Polski. Z jego pracy i doświadczenia czerpali kardynał Stefan Wyszyński i późniejszy papież Jan Paweł II.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Papież Jan XXIII. Kochał Polskę od dziecka

Ostatnia aktualizacja: 03.06.2021 05:40
- Chcę wam powiedzieć, że gdy chodzi o moje powołanie, to powstało ono na podłożu budzących się uczuć do szlachetnych poczynań waszego bohaterskiego narodu – mówił Jan XXIII w 1962 roku do polskich biskupów przybyłych na II Sobór Watykański. 
rozwiń zwiń