Historia

Rewolucja kubańska - Castro u bram

Ostatnia aktualizacja: 02.12.2014 06:15
2 grudnia 1956 oddział Fidela Castro wylądował na Kubie dając początek rewolucji kubańskiej. Ustanowiony wtedy reżim trwa do dzisiaj, a El Comandante rządząc przez 49 lat, stał się najdłużej sprawującym władzę dyktatorem w historii.
Audio
  • Archiwalny wywiad amerykańskiego dziennikarza z Fidelem Castro w jego partyzanckiej kwaterze, po zdobyciu Hawany przez oddziały Che Guevary (04.01.1959).
  • Audycja historyczna "Kronika dwóch tysiącleci" - o rewolucji na Kubie opowiada prof. Jerzy Eisler (20.11.00).
Fidel Castro przemawia w Hawanie w 1978 roku
Fidel Castro przemawia w Hawanie w 1978 rokuFoto: Marcelo Montecino/Wikipedia CC

- Kuba ma wyjątkową historię wśród państw Ameryki Łacińskiej – mówił w audycji z cyklu "Kronika dwóch tysiącleci" z 2000 roku, historyk prof. Jerzy Eisler.
Dyktatura Batisty
Kuba uzyskała niepodległość, dzięki amerykańskiej pomocy, w 1898 roku. Po wojnie USA z Hiszpanią wyspa stała się, na najbliższe kilkadziesiąt lat przedłużeniem Stanów Zjednoczonych. Gorszym przedłużeniem - jak zaznaczał prof. Eisler.

Fidel

Nz: Fidel Castro i Ernesto Guevara w 1961 roku fot. Wikimedia Commons.

Od 1933 roku na wyspie rządził dyktator Fulgencio Batista. Człowiek, który z sierżanta sam mianował się generałem. Gdy już stał się bogaczem, na kilka lat wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Wrócił w 1952 roku i w wyniku zamachu stanu ponownie sięgnął po władzę. Jego rządy charakteryzowały: korupcja, terror i rozbudowany system represji.
Wywoływało to sprzeciw i opór mieszkańców Kuby. Na czele grupy spiskowców stanął Fidel Castro, młody prawnik z Hawany. 26 lipca 1953 roku zaatakował koszary wojska Monada w Santiago de Cuba. Atak zakończył się fiaskiem, a buntownicy trafili do więzień. Dość szybko je jednak opuścili.
El Comandante, jak popularnie nazywano Castro, po kilkuletnim pobycie w Stanach Zjednoczonych i Meksyku potajemnie wrócił na Kubę. Na emigracji spotkał Ernesto "Che" Guevarę, wkrótce mianując go dowódcą swoich wojsk.
Drugie podejście
2 grudnia 1956 rozpoczęła się kolejna faza rewolucji, której momentem kulminacyjnym było triumfalne wkroczenie partyzantów do Hawany 8 stycznia 1959. Kilka dni wcześniej Batista uciekł z Kuby do Stanów Zjednoczonych, co złamało siły wierne reżimowi.
- Na półkuli zachodniej powstawało pierwsze i długo jedyne, a dzisiaj ostatnie już, państwo socjalistyczne. Rewolucja kubańska, mimo że najprawdopodobniej ludzie Castro cieszyli się także finansowym wsparciem Związku Radzieckiego była rewolucją autentyczną, kubańską - tłumaczył prof. Jerzy Eisler.
Stany Zjednoczone łatwo nie pogodziły się ze zwycięstwem rewolucjonistów na Kubie i jeszcze w 1961 roku organizowały wyprawy kubańskich emigrantów. Najbardziej znany stał się, zakończony fiaskiem, kwietniowy desant w Zatoce Świń. W tym samym roku USA oficjalnie zerwały stosunki dyplomatyczne z komunizującą, choć jeszcze nie komunistyczną Kubą.

Fidel

Nz: Fidel Castro z cygarem w 1959 roku fot. PAP/ABACA.
Castro w Hawanie
Fidel Castro w wywiadzie, którego udzielił amerykańskiemu reporterowi tuż po zdobyciu Hawany, jeszcze w swej partyzanckiej kwaterze mówił:
”Mamy zamiar ustanowić prawdziwy, reprezentatywny i demokratyczny rząd. Ja osobiście nie chcę kandydować na prezydenta ani też nie mam zamiaru wziąć na siebie żadnych innych tego rodzaju obowiązków. Na czele tymczasowego rządu stanie uczciwy człowiek, sędzia doktor Manuel Urrutio. Później człowiek przeznaczony na stanowisko prezydenta, wybrany zostanie w drodze wolnych wyborów, przez naród kubański, w możliwie najkrótszym czasie po zwycięstwie rewolucji".
Historia potoczyła się jednak inaczej. Fidel Castro, choć w 2008 roku oficjalnie zrezygnował z funkcji przewodniczącego Rady Państwa, nadal ma decydujące zdanie na Kubie. Reżim ustanowiony w 1959 roku, trwa do dzisiaj, a El Comandante rządząc przez 49 lat, stał się najdłużej sprawującym władzę dyktatorem w historii.
Posłuchaj archiwalnego nagrania wywiadu amerykańskiego dziennikarza z Fidelem Castro, tuż po zdobyciu Hawany w 1959 roku.
mjm

Czytaj także

Castro o rewolucji

Ostatnia aktualizacja: 29.07.2010 07:00
Były kubanśki dyktator zapowiedział, że "odsłoni" kulisy swojego życia.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Che Guevara - zbrodniarz uznany za bohatera

Ostatnia aktualizacja: 08.10.2013 07:00
- Któregoś dnia zapytano nas kogo zawiadomić na wypadek śmierci. I to pytanie uderzyło nas wszystkich. Później zrozumiałem, że podczas rewolucji są tylko dwa wyjścia: zwycięstwo albo śmierć - pisał Che Guevara. Spotkało go to drugie.
rozwiń zwiń