Historia

Jakub Świnka. Architekt odrodzenia Królestwa Polskiego

Ostatnia aktualizacja: 04.03.2022 05:40
Był najwybitniejszym politykiem Polski w XIII wieku, znany z tego, że prowadził politykę obrony polskiego Kościoła i polskiego języka przed germanizacją.
Jakub Świnka, arcybiskup gnieźnieński w latach 1283-1314
Jakub Świnka, arcybiskup gnieźnieński w latach 1283-1314Foto: http://www.polona.pl/dlibra/doccontent2?id=63&from=pubstats

708 lat temu, 4 marca 1314 roku zmarł Jakub Świnka, arcybiskup gnieźnieński w latach 1283-1314 i zwolennik zjednoczenia państwa polskiego, podzielonego w wyniku rozbicia dzielnicowego.

Znany jest z tego, że prowadził politykę obrony polskiego Kościoła i polskiego języka przed germanizacją. W 1285 roku na synodzie w Łęczycy Jakub Świnka wydał nakaz, aby wszystkie kazania i modlitwy były odprawiane po polsku. Nakazał, by w jedną niedzielę miesiąca kapłani tłumaczyli wiernym, o czym mówią najważniejsze modlitwy i ewangelie i "żeby nakłaniali ludzi do dobrych uczynków i unikania grzechów oraz uczestniczenia we mszy świętej". Wydał także zakaz piastowania funkcji rektorskich i nauczycielskich tym, którzy nie znają języka polskiego.

Niewiele o nim wiemy. Nie wiemy, kiedy i gdzie się urodził. Jego rola w historii zaczęła się, kiedy został arcybiskupem gnieźnieńskim. Było to 19 grudnia 1283 roku. Dzięki temu znamy datę jego śmierci - 4 marca 1314 roku.

- Piastując godność arcybiskupa gnieźnieńskiego, stał się nie tylko głową Kościoła, ale członkiem rządzącej elity ówczesnej Polski - mówił Grzegorz Myśliwski, historyk z Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. - Bez wątpienia można powiedzieć, że obok Henryka Brodatego był najwybitniejszym politykiem Polski swego wieku.


Posłuchaj
07:07 jakub świnka - architekt odrodzenia królestwa polskiego.BIS 2002.mp3 Jakub Świnka - architekt odrodzenia Królestwa Polskiego - audycja archiwalna z cyklu "Kronika niezwykłych Polaków". (PR, 2002)

 

W 1285 roku Jakub Świnka wysłał list do kardynałów, w którym wezwał Stolicę Apostolską do obrony Polski przed agresją niemiecką. Znany jest również z tego, że poparł plany koronacyjne Przemysława II i koronował tego księcia na króla Polski w 1295 roku w Gnieźnie. Przemysław panował bardzo krótko. Zamordowali go Brandenburczycy. O polską koronę upomniał się król czeski Wacław II i Jakub Świnka koronował go w 1300 roku na króla Polski.

Posłuchaj, w jakich okolicznościach Świnka ułatwił zjednoczenie Wielkopolski z pozostałymi ziemiami państwa Piastów, przyczynił się też do koronacji Władysława Łokietka na króla Polski.

Po 1311 roku ustały wszelkie ślady działalności Jakuba Świnki i to zarówno na niwie politycznej, jak i kościelnej. Prawdopodobnie wiek arcybiskupa nie pozwalał mu już aktywnie uczestniczyć w życiu Kościoła. Jakub Świnka zmarł 4 marca 1314, nie doczekawszy ani przejęcia przez swojego protegowanego Władysława Łokietka dzielnicy wielkopolskiej, ani tym bardziej jego koronacji, która odbyła się w 1320 roku. Jakub Świnka został pochowany w kościele św. Jerzego w Gnieźnie.

im

Czytaj także

Święty Wojciech zabity przez Prusów

Ostatnia aktualizacja: 23.04.2023 05:40
Biskup, męczennik, patron Kościoła katolickiego w Polsce zginął w Prusach zamordowany przez pogan podczas wyprawy misyjnej. Dziś przypada uroczystość liturgiczna Świętego Wojciecha. Obok Matki Bożej Królowej Polski i Świętego Stanisława, Święty Wojciech jest głównym patronem naszego kraju.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Zbigniew Oleśnicki. Szara eminencja średniowiecznej Polski

Ostatnia aktualizacja: 01.04.2023 05:40
– Był to jeden z nielicznych polityków, którzy mieli koncepcję generalną, polegającą na stworzeniu z Polski wielkiego państwa – mówił historyk, prof. Henryk Samsonowicz.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Janusz Suchywilk – w opozycji do Andegawenów

Ostatnia aktualizacja: 05.04.2023 05:30
Kanclerz królewski i arcybiskup gnieźnieński był wiernym współpracownikiem króla Kazimierza Wielkiego. Zobligowany przez władcę do realizacji jego testamentu, miał zamiar osadzić na polskim tronie wnuka władcy. Tym samym stał się jednym z przywódców opozycji wobec rządów Ludwika Węgierskiego.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Biskup Chrystian z Oliwy. Wróg numer jeden Krzyżaków

Ostatnia aktualizacja: 04.12.2023 05:50
Pierwszy i jedyny biskup misyjny Prus był kluczowym graczem w rywalizacji o władzę na tych terenach. Nie tylko zręcznie lawirował między polskimi książętami i Krzyżakami, ale z konsekwencją realizował własny, ambitny projekt polityczny. Jego niespodziewana śmierć, 4 grudnia 1245, przyczyniła się do zmiany układu sił w regionie, którego dzieje wpłynęły na historię Polski i Europy.
rozwiń zwiń