Posłuchaj

Jerzy Lisowski i Jarosław Iwaszkiewicz poznali się w 1947 roku. Lisowski - wówczas młody student - przyjechał do Polski i zaproponował Iwaszkiewiczowi pomoc, gdyby ten pojawił się we Francji. Iwaszkiewicz skorzystał z propozycji, spędzili trzy dni w Paryżu - dni te stały się zaczątkiem długoletniej więzi.

Iwaszkiewiczowie i Paweł Hertz. Przyjaźń w listach

- Była to wyjątkowa przyjaźń, ponieważ nie wyczerpała się tak szybko, jak inne relacje, które kończą się, gdy minie pierwszy ogień - opowiadała Agnieszka Papieska, historyk literatury, współedytorka nowo opublikowanej korespondencji Iwaszkiewicza z Lisowskim.

Więź uczuciowa i intelektualna

Papieska tłumaczyła, iż twórca "Matki Joanny od Aniołów" znalazł w Lisowskim nie tylko zapał, entuzjazm, młodzieńczość, ale również partnera intelektualnego. - Lisowski wpisuje się w szereg młodych ludzi, którzy pomagali Iwaszkiewiczowi w twórczości. Potrzebna mu była mu energia życia - dodał Robert Papieski, współedytor korespondencji.

- Lisowski był wybitnym tłumaczem i z wielkim oddaniem przekładał Iwaszkiewicza, a także wielu innych polskich prozaików i poetów - opowiadała Agnieszka Papieska.

Zdaniem edytorki, Lisowski był ambasadorem Iwaszkiewicza we Francji. Działalność taką prowadził jeszcze w czasach studenckich. Następnie zaś propagował twórczość autora "Panien z Wilka" w najważniejszych francuskich wydawnictwach, gdzie pracował. Wkładał on nawet wysiłki, by promować kandydaturę Iwaszkiewicza pod literacką nagrodę Nobla - jak sugerowała Papieska.

Odsłonięte karty "Twórczości"

Więź uczucia i intelektu, sytuacje życia codziennego czy głębokie osobiste doświadczenia to nie jedyne karty życia Iwaszkiewicza, jakie odsłaniają przed czytelnikiem jego listy z Lisowskim.

- Korespondencja pokazuje nowy wątek, którego nie było do tej pory w innych zbiorach - opowiadał Andrzej Zawada, literaturoznawca z Uniwersytetu Wrocławskiego, który dodał, iż w połowie lat 50. Iwaszkiewicz przejął redakcję miesięcznika "Twórczość". Zaprosił wówczas Lisowskiego do współpracy, która trwała aż do śmierci twórcy "Czerwonych tarcz".

Listy te są zatem świadectwem całych lat spędzonych przy redagowaniu najważniejszego miesięcznika literackiego powojennej Polski. - To peryskop, który zagląda do obszaru niewidocznej dla niewtajemniczonego czytelnika rzeczywistości. Widzimy, jak pomiędzy tym, co wartościowe w literaturze, a polityką kulturalną, musieli żeglować redaktorzy polskich czasopism literackich - tłumaczył Zawada.

***

Tytuł audycji: Strefa literatury

Prowadziła: Dorota Gacek

Goście: Agnieszka Papieska (edytor, historyczka literatury), Robert Papieski (edytor, tłumacz, krytyk, eseista), Andrzej Zawada (literaturoznawca, prof. Uniwersytetu Wrocławskiego)

Data emisji: 05.02.2021

Godzina emisji: 21.30

ag/am

(Bez) użyteczna sztuka, Grzegorz Jankowicz

W 2020 roku Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki otrzymał Nagrodę Poetycką "Silesius" za całokształt twórczości, a ostatnio prestiżowe niemieckie wyróżnienie: Międzynarodową Nagrodę Poetycką przyznawaną przez miasto Münster. Jury nagrodziło tom "Norwids Geliebte" w tłumaczeniu Michaela Zdgodzaya i Uljany Wolf, na który złożyło się siedemdziesiąt siedem wierszy pochodzących głównie z książki "Kochanki Norwida" wydanej w 2014 roku. Ponadto właśnie wychodzi całkiem nowy tom poety - "Ciało wiersza".

Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki bada literacko doświadczenia graniczne, jak śmierć czy choroba psychiczna (przez wiele lat opiekował się cierpiącą na schizofrenię matką), a także podwójne zakorzenienie polsko-ukraińskie (co również wiąże się z jego osobistą historią).

Autor przejmujących tomów, choćby Młodzieniec o wzorowych obyczajach, Przewodnik dla bezdomnych niezależnie od miejsca zamieszkania, Piosenka o zależnościach i uzależnieniach czy Nie dam ci siebie w żadnej postaci. Jego wierszami zachwycił się już Czesław Miłosz.

O niedawno otrzymanym przez niego wyróżnieniu, a także szerzej o jego poezji opowiadali dr Grzegorz Jankowicz - dyrektor programowy Festiwalu Conrada w Krakowie, redaktor książki Jesień panie a ja nie mam domu. Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki i krytycy, profesor Adam Poprawa z kapituły Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej SILESIUS oraz Joanna Mueller - redaktorka, poetka i eseistka.

***

Tytuł audycji: Strefa literatury

Prowadziła: Katarzyna Hagmajer-Kwiatek

Goście: dr Grzegorz Jankowicz (dyrektor programowy Festiwalu Conrada w Krakowie), profesor Adam Poprawa (kapituła Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej SILESIUS) oraz Joanna Mueller (redaktorka, poetka i eseistka)

Data emisji: 29.01.2021

Godz. emisji: 21.30

Josif Brodski. Zobacz serwis specjalny

Sam Josif Brodski esej poświęcony Wystanowi Hugh Audenowi - poecie, którego uważał za największy umysł dwudziestego wieku zatytułował "Sprawić przyjemność cieniowi". Dla wielu osób - przyjaciół i znajomych Brodskiego, ale także dla czytelników, którzy go nigdy nie spotkali - to ten poeta właśnie, jego dramatyczne życie, los wygnańca, niezwykła osobowość i bogata twórczość stały się ważnym punktem odniesienia. 

Goście audycji kłaniali się "Cieniowi Josifa Brodskiego" - wspominając spotkania z poetą, opowiadając o wędrówce po jego śladach i czytając dedykowane mu wiersze. Z nagrań archiwalnych przypomnieliśmy wiersze Brodskiego czytane przez autora, m.in. podczas jego spotkania z Czesławem Miłoszem w Krakowie w 1990 roku.

O poecie opowiadali: Irena Grudzińska-Gross, Natalia Woroszylska, Adam Zagajewski, Andrzej Mietkowski, Ryszard Krynicki, Marek Zagańczyk i Adam Szczuciński. Usłyszeliśmy również archiwalne wspomnienia Julii Hartwig. 

***

Tytuł audycji: Strefa literatury

Prowadziła: Dorota Gacek

Data emisji: 12.02.2021

Godzina emisji: 21.30