Norwid a kultura masowa. Samsel: trudno przekonać do zjawiska "Cyprian Norwid - marka"
2021-08-21, 22:04
- To, że stworzenie opowiadania w języku filmu dla braci Quay okazało się niemożliwe, jest dla mnie symptomatyczne - jak trudno jest przekonać współtwórców kultury do zjawiska, które nazwałbym "Cyprian Norwid - marka". Wydaje się, że wciąż należy wykonywać pracę podstawową, popularyzatorską - mówił w Polskim Radiu 24 dr Karol Samsel, krytyk literacki, kwartalnik “eleWATOR".
Gość "Vademecum norwidowskiego" mówił o percepcji twórczości poety w kulturze masowej. Punktem wyjścia do dyskusji był album Piotra i Edyty Chlebowskich zatytułowany "Cyprian Norwid. Znaki na papierze". Rozmówca Polskiego Radia 24, zapytany, "na co poezji i poetom kultura popularna", oraz, "czy sam Norwid się w niej odnajduje", ocenił, że "w wypadku takiej obecności Norwida, trudno mówić, aby jemu samemu w czymkolwiek mogła się ona przysłużyć".
Powiązany Artykuł
Bruno Schulz i jego niezwykły świat
- To jest obecność w dużym stopniu ograniczająca ten prekursorski wymiar twórczości poety, chyba, że mówimy o wybitnych reprezentacjach tej recepcji, chociażby płytach Czesława Niemena, od "Niemen enigmatic", po "Idee fix". Niemen wydawał płyty do słów wierszy Norwida od 1969 do 1978 roku. To wybitne reprezentacje będą formą eksperymentu muzycznego, rodzaj zmagania z konwencjami rocka progresywnego, muzyki symfonicznej, formą tzw. concept albumu - zauważył.
"Pułapki legendy biograficznej Norwida"
Zdaniem gościa "Vademecum norwidowskiego", istotną kwestią w dywagacjach nad obecnością Norwida w kulturze masowej jest to, "czy Norwid nadaje się do tego rodzaju opracowania". - W wypadku Josepha Conrada, drugiego z pisarzy, którym się zajmuję, tego rodzaju komiksy nie przeszkadzają. Mówi się w przypadku Conrada, że wytwarza się coś, co można nazwać "marką Joseph Conrad". Mamy komiksy oparte o "Jądro ciemności", wiemy, ile dla percepcji tego utworu uczynił F. F. Coppola "Czasem apokalipsy". Pytanie, czy w przypadku Norwida, zjawisko "Cyprian Norwid - marka" jest możliwe - wskazał i przywołał film braci Quay, poświęcony Norwidowi.
Czytaj także:
- "Znachor" Tadeusza Dołęgi-Mostowicza w "Lekturach Jedynki"
- Przed koszmarami Lovecrafta nie da się uciec
- Zemsta i Krzyżacy. Ile jest Konrada von Wallenrode w Konradzie Wallenrodzie?
Jak mówił rozmówca Krzysztofa Wołodźki, bracia Quay "postanowili na nowo opowiedzieć opowieść biograficzną o Norwidzie". - Mimo wszystko, porywająco, ale wikłając się pułapki tej biografii, pułapki zwłaszcza legendy biograficznej, która Norwidowi towarzyszy: figura poety wyklętego, odepchniętego, niechcianego, mówiącego hieroglifem, "poety na przepaści siebie samego", jak mówił w liście do Marii Trembickiej - ocenił.
Powiązany Artykuł
Twórczość plastyczna Norwida. Chlebowska: została zebrana w pierwszym tego typu albumie
- To, że stworzenie opowiadania w języku filmu dla braci Quay okazało się niemożliwe, jest dla mnie symptomatyczne - jak trudno jest przekonać współtwórców kultury do zjawiska, które nazwałbym "Cyprian Norwid - marka". Wydaje się, że wciąż należy wykonywać pracę podstawową, popularyzatorską. A może biegun należałoby odwrócić i zamiast popularyzować biografię Norwida, może należałoby sięgnąć do wspomnianych jego opowiadań? Jak dramat Norwida obecny jest w teatrze - to tez wielki temat, wielki problem. Może warto przyjrzeć się temu, jak teatr inscenizował Norwida, bo to część kultury popularnej - zwrócił uwagę dr Karol Samsel.
Posłuchaj
W rozmowie więcej o percepcji Norwida w kulturze masowej. Zachęcamy do wysłuchania nagrania.
***
Audycja: "Vademecum norwidowskie"
Prowadzący: Krzysztof Wołodźko
Gość: dr Karol Samsel (krytyk literacki, kwartalnik “eleWATOR”)
Data emisji: 21.08.2021
Godzina emisji: 20.33
mbl