Brytyjski konserwatywny filozof, pisarz, jeden z najważniejszych myślicieli europejskich. W wieku 75 lat zmarł sir Roger Scruton. Prezydent Andrzej Duda określił go mianem "wielkiego przyjaciela Polaków". Za zaangażowanie w budowę dobrego wizerunku naszego kraju i działalność wspierającą opozycję antykomunistyczną w Polsce, kapituła Nagrody im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego odznaczyła Scrutona w 2016 roku sir medalem "Odwaga i Wiarygodność".

Konserwatyzm, ład, bunt, nowoczesność i Roger Scruton

- Był to niezwykły człowiek, bardzo płodny w kwestii naukowej. Był filozofem, po części historykiem filozofii, ale także powieściopisarzem. Bardzo interesowała go architektura, której poświęcił wiele dzieł. Kochał również muzykę, szczególnie Ryszarda Wagnera. Skomponował nawet dwie opery - wskazał prof. Ryszard Legutko.

Życie w Paryżu momentem przełomowym

Scruton nie wyniósł konserwatywnych przekonań z rodzinnego domu. Swoje poglądy ugruntował na podstawie obserwacji wydarzeń burzliwej końcówki lat 60. XX wieku w Paryżu. Miał wtedy okazję oglądać francuskich radykałów dewastujących stolicę. Następnie przebywając w Czechosłowacji zaprzyjaźnił się z przedstawicielami środowiska antykomunistycznego.

- Z jednej strony Roger Scruton obserwował lewicowy radykalizm w Paryżu, później w środowiskach akademickich Anglii, a z drugiej widział komunizm. Był zaangażowany w pomoc ruchom antykomunistycznym we wschodniej Europie, w tym w Polsce - wyjaśnił prof. Legutko.

Angielska tradycja

Gość Polskiego Radia 24 podkreślił, że konserwatyzm Scrutona był mocno osadzony w tradycji angielskiej, kierował się ciągłością. Według brytyjskiego filozofa żyjemy na obszarze promieniowania wielkich osiągnięć przeszłości.

- Zgodnie z jego nauką, staramy się te osiągnięcia udoskonalić. Nie robimy natomiast rewolucji. Dlatego Scrutona tak bardzo drażnił komunizm. Był barbarzyński przez to, że zrywał tę ciągłość. Każdy człowiek kulturalny, w opinii tego myśliciela, jest konserwatystą, bo każdy człowiek kulturalny czuje szacunek do kultury, jaką zastał i stara się ją zachować i wzbogacić, przez co pielęgnuje samego siebie oraz swój umysł - dodał.

Roger Scruton. Konserwatyzm jako filozofia przywiązania

"Monstra niszczące nasze otoczenie"

Roger Scruton uważał, że tak jak dokonuje się gwałtu na przyrodzie budując np. dymiące fabryki, tak samo gwałtu dokonuje się w miastach poprzez charakter współczesnej architektury.

- Architekci i rządzący miastami budują monstra niszczące nasze otoczenie, urodę ośrodków miejskich oraz ich styl. Gwałcą poniekąd nas ponieważ stawiają coś, co nie mieści się w naszym doświadczeniu, coś, co jest za duże, za brzydkie, zbyt dominujące. Chcemy żyć w świecie, który jest dla nas przyjazny. Natomiast współczesna architektura jest dla nas za agresywna, obraża nas, przytłacza, nakazuje podporządkowanie - zaznaczył prof. Ryszard Legutko.

Stwierdził, że agresję i pychę, którą Scruton dostrzegał u architektów, można również zauważyć u ideologów i polityków, którzy w sposób brutalny zmieniają świat, instytucje, a także obyczaje.

***

Audycja: "Świata pogląd"
Prowadzący: Antoni Opaliński
Gość: Prof. Ryszard Legutko
Data emisji: 14.01.2020
Godzina emisji: 16.47

Polskie Radio 24/db