List Jana Pawła II do artystów. Malarka: mówi o powrocie twórczości do kategorii piękna

Posłuchaj

Czy artyści wzięli sobie do serca słowa skierowane do nich w liście Jana Pawła II z 1999 r.? Cz. 1 (Polskie Radio 24/Aria czy barbaria?)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

W poniedziałek, 18 maja, przypada setna rocznica urodzin Karola Wojtyły - świętego Jana Pawła II. Sejm ustanowił rok 2020 Rokiem Świętego Jana Pawła II. Karol Wojtyła, a później - od 1978 r. - papież Jan Paweł II, był nie tylko teologiem i duchownym. Był także poetą, poliglotą, aktorem, dramaturgiem, pedagogiem, filozofem i mistykiem.

Powiązany Artykuł

100. rocznica urodzin świętego Jana Pawła II. Sprawdź wyjątkową oprawę Polskiego Radia

Karol Wojtyła jako niezwykle wrażliwa osoba często przypominał o ogromnej mocy słów i tego, co się tworzy. W tym kontekście podkreślał, że artyści powinni szczególnie zwracać uwagę na odpowiedzialność za swoją twórczość. W kwietniu 1999 r. skierował do nich list, w którym mówił o relacji artystów do wartości, Słowa Wcielonego i Kościoła.

"Z tego listu nic nie przerobiliśmy"

Krystyna Różańska-Gorgolewska zaznaczyła, że w liście tym "Jan Paweł II definiował, kim jest prawdziwy artysta". - Dzięki temu przesłaniu możemy się zastanowić, jakie cechy powinien ten prawdziwy artysta posiadać, by faktycznie takim był. I zachęca nas do tego, by to zrobić. Tym bardziej, że usiłujemy odchodzić od ukutego w latach 60. stwierdzenia, że artystą jest każdy, a sztuką jest wszystko - powiedziała.

>>>[POLSKIE RADIO 24] Prof. Jan Żaryn: służby bezpieczeństwa zainteresowały się Karolem Wojtyłą już w 1946 r.

Stwierdziła też, że artyści nie wzięli sobie zbytnio do serca przesłania, jakie zawarł Karol Wojtyła. - Mam wrażenie, że z tego listu nie przerobiliśmy nic. Dlatego, że sztuka współczesna od lat 60. w swoim awangardowym kierunku, jaki sobie obrała, tak dalece się zapędziła, że właściwie nic, o czym mówi w liście papież, nie jest tak na poważnie realizowane. A przecież Jan Paweł II zwracał uwagę o powrocie twórczości do kategorii piękna, która we współczesnym dyskursie o sztuce współczesnej tak jest pominięta i uważana za archaiczną, że tymi kategoriami piękna już się nie posługujemy. Przynajmniej w przypadku sztuk plastycznych, czyli obszarze, w którym sama się poruszam - powiedziała Krystyna Różańska-Gorgolewska.

"Odpowiedzialność zatarła się"

Z kolei dr Mikołaj Mirowski przypomniał pytanie, jakie w swoim liście zawarł Jan Paweł II. - Brzmiało ono: jaka jest różnica między stwórcą a twórcą? I padła odpowiedź: ten, kto stwarza, daje samoistnienie i wydobywa coś z nicości, twórca zaś wykorzystuje coś, co istnieje i czemu nadaje formę i znaczenie. I to są niezwykle ważne słowa. Dlatego, że przypomina odpowiedzialność artystów za słowo i swoja sztukę. Mam jednak wrażenie, że obecnie ta odpowiedzialność, która spoczywa na artystach, gdzieś się zatarła - powiedział.

Powiązany Artykuł

Ks. Jarosław Grabowski: słowa Jana Pawła II trzeba odkrywać na nowo

Jego zdaniem problem ten widoczny jest od ponad 20 lat. - Wydaje się, że te słowa papieża artyści powinni znać, rozumieć, mieć je w sercu. Niestety, w latach 90. i kolejnych była wolnoamerykanka. Artyści nie zwracali uwagi na swoją odpowiedzialność. A przecież Karol Wojtyła wiedział, co chce przekazać, bo sam też był aktorem i doskonale czuł teatr - podkreślił dr Mikołaj Mirowski.

Utwór dla Jana Pawła II

W czerwcu 1999 r., a więc niedługo po skierowaniu do artystów listu przez Jana Pawła II, papież przyjechał do Polski z pielgrzymką. Podczas niej zyskał popularność utwór, który specjalnie z tamtej okazji przygotowało wspólnie wielu polskich muzyków - "Osiem Błogosławieństw". Jednym z nich był Jan Pospieszalski, współtwórca melodii tej piosenki. Na antenie Polskiego Radia 24 przybliżył historię jej powstania.

>>>[CZYTAJ TAKŻE]: "Wzbudzał respekt i podziw, był zagrożeniem dla komunistów". Dr Rafał Łatka o Karolu Wojtyle

- Mieliśmy wcześniej informacje z Watykanu o tym, że katecheza poszczególnych homilii papieża będzie zbudowana na fragmencie ewangelii św. Mateusza "Osiem błogosławieństw". Padł pomysł, by skomponować właśnie taki utwór. Razem z bratem i jednym z naszych przyjaciół stworzyliśmy melodię do tego fragmentu z bardzo niewielkimi korektami tekstu po to, żeby zachować rytm. I poprosiliśmy grono znanych artystów, by zaśpiewali. Udało mi się dotrzeć nawet do Czesława Niemena, który w tamtym czasie zdrowotnie nie czuł się najlepiej, ale kiedy usłyszał muzykę, zgodził się dołożyć do tej piosenki swoją część. To było dla nas wspaniałe doświadczenie - opowiadał Jan Pospieszalski.

Zapraszamy do wysłuchania całej audycji. 

* * *

Audycja: "Aria czy barbaria?"
Prowadzi: Magdalena Piejko
Goście: Jan Pospieszalski (publicysta), Krystyna Różańska-Gorgolewska (malarka, wicedyrektor Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski), dr Mikołaj Mirowski (Muzeum Historii Polski)
Data emisji: 16.05.2020
Godzina emisji: 20.06

PR24/bb