"Endekoesbecja". Historyk o Zjednoczeniu Patriotycznym "Grunwald"
2021-02-07, 12:00
- Zjednoczenie Patriotyczne "Grunwald" odgrywało istotną rolę w pozycjonowaniu się ekipy gen. Wojciecha Jaruzelskiego. Podczas rozmów z Zachodem ws. kredytów lub amnestii, Jaruzelski odwoływał się do tej organizacji, że istnieje, że reprezentują ją działacze twardogłowi, twierdził, że musi lawirować. Faktycznie "Grunwald" był sterowany przez Jaruzelskiego i Kiszczaka. Jedną decyzją mogli ją rozwiązać. Nie robili tego, bo była im przydatna - mówił na antenie Polskiego Radia 24 historyk Przemysław Gasztold-Seń.
Posłuchaj
Geneza Zjednoczenia Patriotycznego "Grunwald" owiana jest aurą tajemniczości. Wynika to m.in. nieformalnych kontaktów ugrupowania z aparatem bezpieczeństwa, połączeniem komunizmu z nacjonalizmem oraz wyraźnym "antysyjonizmem", oznaczającym w rzeczywistości antysemityzm. Oni sami określali się jako lewica narodowa, ale zdaniem Przemysława Gasztolda-Senia, bardziej pasuje określenie endekoesbecja. - W "Grunwaldzie znajdziemy odwołania do myśli narodowej, np. etnicznego państwa, bez mniejszości narodowych. Było też ukierunkowanie na współpracę z Moskwą i panslawizm. "Grunwald" wydał nawet "Myśli nowoczesnego Polaka" Romana Dmowskiego - tłumaczył Przemysław Gasztold-Seń
Powiązany Artykuł
"PRL - Historia Prawdziwa". Dogmatycy w PZPR czyli walka frakcji po 1980 r.
W archiwach IPN udało się odnaleźć dowody na to, że Zjednoczenie Patriotyczne "Grunwald" było spenetrowane przez SB. - Trudno jest jednak jednoznacznie wskazać na ile organizacja była autonomiczna. Jednym z jej założycieli i głównych ideologów był reżyser Bohdan Poręba, który do końca nie był sterowalny. Jednak rola aparatu bezpieczeństwa w kontrolowaniu organizacji była bardzo ważna. W 1981 roku gazety w PRL pisały, że "Grunwald" liczy 200 tys. członków. Na świecie pojawiły się wiele artykułów na ten temat, protestowały organizacje żydowskie. Pokazuje to jak duży rezonans wywołała nieliczna organizacja, która w szczytowym okresie miała ok. 1000 osób. Jej znaczenie było nieproporcjonalne do rozgłosu, które uzyskała. Również w tym jest rola aparatu bezpieczeństwa PRL - podsumował historyk.
Posłuchaj
Inną cechą Zjednoczenia Patriotycznego "Grunwald" były walki wewnętrzne.
Audycja: "PRL - historia prawdziwa"
Prowadzący: Robert Tekieli
Gość: Przemysław Gasztold-Seń (historyk)
Data emisji: 7.02.2021
Godzina: 11.07