74. rocznica tzw. "wyzwolenia Warszawy". Dr Mirosław Szumiło: określenie propagandowe rodem z PRL
2019-01-19, 18:15
– Rzeczywistość należy odróżnić od pewnej wersji propagandowej, którą przez lata lansowano w PRL – stwierdził dr Mirosław Szumiło z Biura Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej. 17 stycznia minęła 74. rocznica tzw. "wyzwolenia Warszawy". Określenie to jest jednak coraz rzadziej używane, a coraz częściej taka interpretacja jest krytykowana.
Posłuchaj
17 stycznia 1945 r., po trwających zaledwie kilka godzin walkach, do Warszawy wkroczyły wojska sowieckie, które wyparły z polskiej stolicy niemieckiego najeźdźcę. Komuniści, którzy przejęli władzę, twierdzili, że wyzwolili miasto. Jednak w opinii dr. Mirosława Szumiły był to element propagandy, który utrzymuje się również współcześnie.
– Tego dnia sowieci zajęli gruzy Warszawy. Szacuje się, że w zachodniej części mieszkało jedynie 20 tys. ludzi. Wobec tego nie było praktycznie czego wyzwalać. Miasto było wyludnione i przedstawiało jedną wielką ruinę. Poza tym Niemcy praktycznie wycofali się sami i tak naprawdę nie było o co walczyć i czego zdobywać. Zupełnie propagandowo 19 stycznia zorganizowano defiladę w al. Jerozolimskich – powiedział dr Mirosław Szumiło z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
Przez cały okres PRL władze podkreślały, że 17 stycznia doszło do zdobycia i wyzwolenia Warszawy po zaciętych walkach okupionych sowiecką krwią. – Było to potrzebne do tego, by przykryć sytuację, do jakiej doszło kilka miesięcy wcześniej. Mam na myśli dramatyczną walkę Polaków w czasie Powstania Warszawskiego i bierną postawę Armii Czerwonej, która stała na wschodnim brzegu Wisły i "przyglądała" się temu, jak Niemcy dziesiątkują powstańców. Przecież Praga, jedna z dzielnic Warszawy, została wyzwolona już we wrześniu 1944 r. W PRL w ogóle nie chwalono się tym faktem – wyjaśnił dr Mirosław Szumiło.
Co działo się po 17 stycznia 1945 roku? O instalowaniu się aparatu represji w polskiej stolicy dr Mirosław Szumiło mówił w całej rozmowie.
Audycję "Historyczne Wydarzenie Tygodnia" prowadził Tadeusz Płużański.
Polskie Radio 24/db
-------------------------------