"To nie było wyzwolenie Warszawy". Piotr Dmitrowicz o 17 stycznia 1945 r.
2020-01-17, 13:07
- Używam określenia poety Kazimierza Wierzyńskiego, który napisał porażający wiersz "Wkroczenie Rosjan do Warszawy". Wkroczenie to zasadne określenie. Ale czy do Warszawy, czy też do morza ruin? Zabudowa miasta została przez Niemców zniszczona w ponad 80 proc. - mówił w Polskim Radiu 24 historyk Piotr Dmitrowicz.
Posłuchaj
75 lat temu, 17 stycznia 1945 roku, zakończyła się niemiecka okupacja stolicy, a do zniszczonej lewobrzeżnej Warszawy wkroczyli Sowieci oraz żołnierze 1. Armii Wojska Polskiego.
Powiązany Artykuł
"Poczułem się wolnym człowiekiem". Wspomnienia Szpilmana z wyzwolenia Warszawy
Zdaniem gościa Polskiego Radia 24 nie można mówić o 17 stycznia 1945 roku bez szerszego kontekstu. - Opowieść o Warszawie z tamtego okresu powinna zacząć się jesienią roku 1944. Wtedy Sowieci dotarli do prawego brzegu Wisły i zaczęli tam instalować swoją władzę. Powstawały katowanie, mordowano polskich bohaterów. W sowieckiej historiografii nie wspomina się o tym, że Rosjanom zajęło trzy i pół miesiąca przejście na druga stronę Wisły. Stali i czekali, aż wykrwawi się warszawskie powstanie - przypomniał Piotr Dmitrowicz.
"Porządek oparty na krwi i terrorze"
17 stycznia 1945 roku do Warszawy wkroczyły również jednostki NKWD. Już 19 stycznia 1945 roku gen. Iwan Sierow pisał do Ławrientija Berii, ówczesnego szefa NKWD: "W celu zaprowadzenia należytego porządku w Warszawie wykonaliśmy, co następuje: 1. zorganizowaliśmy grupy operacyjno-czekistowskie mające za zadanie filtrację wszystkich mieszkańców zamierzających przedostać się na Pragę; 2. pracują grupy operacyjne, złożone z pracowników Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego Polski i naszych czekistów, mające na celu ujawnienie i zatrzymanie kierownictwa Komendy Głównej "AK", "NSZ" i podziemnych partii politycznych; 3. w celu zabezpieczenia przeprowadzanych akcji operacyjnych został w Warszawie rozmieszczony i przystąpił do pracy 2. Pułk Pograniczny NKWD i 2 bataliony 38. Pułku Pogranicznego". ("NKWD i polskie podziemie 1944-1945. Z teczek specjalnych Józefa W. Stalina"). - Sowieci wprowadzali porządek oparty na krwi i terrorze - komentował historyk.
Więcej w nagraniu.
***
Audycja: Temat dnia / Gość PR24
Prowadzący: Magdalena Złotnicka
Gość: Piotr Dmitrowicz
Data emisji: 17.01.2020
Godzina emisji: 11.35