Prof. Jan Żaryn: Komuniści byli totalnie zaskoczeni wyborem Karola Wojtyły na papieża
2018-10-16, 19:35
– Było to kompletne zaskoczenie. Władze PRL nie były w stanie przewidzieć tej nominacji – powiedział historyk prof. Jan Żaryn. 16 października minęła 40. rocznica wyboru Karola Wojtyły na tron papieski. W audycji „Kulisy Spraw” rozmowa o reakcji władzy komunistycznej na to wydarzenie i o tym, komu najbardziej nie spodobała się informacja, że Polak został papieżem.
Posłuchaj
16 października 1978 roku, metropolita krakowski kardynał Karol Wojtyła został wybrany na Stolicę Piotrową. Przybrał imię Jan Paweł II. Jego nominacja była sporym zaskoczeniem, gdyż był pierwszym od 455 lat papieżem spoza Włoch. Prof. Jan Żaryn przypomniał, że zdecydowanymi faworytami do objęcia tego urzędu było dwóch włoskich kardynałów Giovanni Benelli i Giuseppe Siri.
– Takiego obrotu sprawy komuniści nie byli w stanie przewidzieć. Postanowili to jednak wykorzystać i stworzyć przestrzeń, w której będą mówić o tym wydarzeniu z perspektywy propagandowej. Chcieli w niej wyrazić sukces i podniesienie autorytetu PRL. Dochodziło do tak komicznych sytuacji, w których przedstawiciele władzy wskazywali, że wybór Karola Wojtyły to efekt wizyty Edwarda Gierka w Watykanie w 1977 roku u papieża Pawła VI – dodał historyk.
Nominacja Polaka na najważniejsze stanowisko w Kościele katolickim była sporym problemem dla komunistów. Prof. Jan Żaryn podkreślił, że w trybie awaryjnym zebrała się grupa najważniejszych „kacyków”, którzy intensywnie debatowali, co z tym faktem zrobić.
– Pocieszali się, że Karol Wojtyła nie zostanie już prymasem Polski, co uważali za jeszcze większe nieszczęście i zagrożenie niż jego wybór na papieża. Należy przypomnieć, że niemal natychmiast zareagowała również centrala w Moskwie. Tuż po 20 października do Leonida Breżniewa zaczynały napływać raporty, w których dominowała bardzo mądra analiza z perspektywy komunistycznej. Wynikało z niej, że największą tragedią było to, że papież jest z Polski i przez to rozumie rzeczywistość ustroju, jaki ówcześnie obowiązywał we wschodniej Europie – wyjaśnił.
Władze w Moskwie obawiały się tego, że z tego względu zostanie podważona dotychczasowa polityka międzynarodowa Watykanu, w tym stosunek Stolicy Apostolskiej do komunistów, który przejawiał się na prowadzeniu miękkiego dialogu z państwami Europy Środkowo-Wschodniej.
Więcej o reakcjach i postawach przedstawicieli rządu PRL po informacji o wyborze Karola Wojtyły na papieża w całej rozmowie z prof. Janem Żarynem.
„Kulisy Spraw” prowadził Łukasz Kurtz-Królikiewicz.
PAP/Polskie Radio 24/db
---------------------------